Dolar karşısında günden güne eriyerek son bir yılda yüzde 55 bedel kaybeden Türk Lirası komşu ülke para üniteleri karşısında da ağır darbe aldı. Türk Lirası’nın kıymet kaybetmesi sonrasında komşu ülkeler de Türkiye’yi adeta ‘ucuzluk cenneti’ olarak görmeye başladı.
Özellikle son bir yıldır Bulgar Levası’nın Türk Lirası karşısındaki yükselişinin hızlanmasıyla Bulgarlar Edirne’ye akın etti.
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk’ün haberine nazaran 5 Ekim 2021’de 1 leva ödeyerek 5.23 lira alınabiliyorken, aktüel kura nazaran 1 Bulgar Levası 9.44 liraya karşılık geliyor.
Oysa 2002 yılında Bulgarlar Türkiye’ye geldiğinde 1 lira almak için yaklaşık 9.4 leva ödemek zorunda kalıyorlardı. Yani ortadan geçen 22 yılda tam aykırısı 1 leva ödeyerek 9.4 lira alıyorlar. Türk Lirası’nın günden güne eridiği son haftalarda Gürcistan Larisi de Türk Lirası karşısında tepeyi gördü.
Son dalgalanmalarla birlikte 1 lari, 6.6 liraya eş bedel oldu. Bir yıl evvel 1 lari ile 2.8 lira alınabiliyordu. Böylelikle Gürcistan para ünitesi TL karşısında bir yılda yüzde 134 yükseldi. TL karşısında en kıymetli periyodunu yaşayan Irak Dinarı ise son bir yılda yüzde 113 yükseliş kaydetti.
Bir diğer çarpıcı yükseliş de Ukrayna ile savaş halindeki Rusya’nın para ünitesi rublede gözlendi. Mali yaptırımların gayesinde olmasına karşın dolar karşısında da gücünü muhafazayı başaran ruble, TL karşısında bir yılda yüzde 158 yükseldi. 12 yıldır savaşta olan Suriye’nin para ünitesi Suriye Lirası son bir yılda TL karşısında yüzde 111, İran Riyali de yüzde 110 yükseldi. Azerbaycan Manatı da bir yılda yüzde 110 yükselişle 10.9 Türk Lirası’na eş paha oldu.
REKABET GÜCÜ SAĞLAMIYOR
Uluslararası finans uzmanı Dr. Murat Kubilay, Türk Lirası’ndaki son 3 yıldaki kıymet kaybıyla, Türkiye’nin turizm ve alışveriş için cazip hale geldiğini lakin başka taraftan ucuz kredi ve personellik harici üretim maliyetlerinin had safhada olduğunu söyledi. Bunun yüzde 150’yi geçen üretici enflasyonunda (ÜFE) gözlemlenebildiğine işaret eden Kubilay, “Bu nedenle ÜFE’ye dayalı gerçek kur, yani Türkiye’deki mal ve hizmetlerin yurt dışındakilerle kıyaslamasında, Türkiye artık değerli kalıyor. Dış ticaret açığındaki büyüme sadece güç kaynaklı değil, 18.50 seviyesindeki dolar kurunun kısa vadede istenen rekabet gücünü sağlayamaması da etken” dedi.
DOLARIN YENİ REKORU 18.6354 LİRA
Piyasalar ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ayağını gazdan çekeceği beklentisi ile son çeyreğe optimist başladı.
Küresel satış baskısı biraz zayıfladı ve dolar endeksi 115 düzeyinden 110 düzeyine geriledi. Bu global piyasalarda bir ölçü rahatlama yarattı fakat TL epeyce zayıf bir görünüm sergiliyor.
Son 8 aydır daima yükselen dolar kuru dün 18.6354 düzeyini test ederek tepesini bir adım daha üst taşıdı. Euro ise 18.7257 lirayı gördü. Güçlü dolar senaryosunun bitmediğini belirten uzmanlar TL’nin kışın büyük bir risk ile karşı karşıya kalacağını söylüyor.
