AK Parti idaresindeki eski bir bakanın 4 liradan 5 milyon lot TSKB payı aldığı, yedi MHP milletvekilinin de 100 milyon TL’ye yakın para kaybettiği sav edildi.
Borsa İstanbul’da aracı kurumlar ve manipülatörleri batma noktasına getiren kriz öncesinde Takasbank’ın VİOP “Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda Sicil bazında konum limitlerinde artışı öngören prosedür değişikliğine gitmesi ve kriz sonrasında ise eski halinden daha da aşağıya çekmesi sorgulanmaya başladı.
Borsa İstanbul’un risk kat sayısını artıran bu değişikliğe gitme nedeni ve talimatın kim tarafından verildiği ise tam olarak bilimemiyor.
Orantısız yükselişe neden olan alım süreci başlamadan evvel 31 Mayıs 2022 tarihinde Takasbank bir anda prosedür değişikliğine imza atmaktadır.
Bankalar ve aracı kurumlara yönelik yapılan açıklamada Takasbank’ın Merkezi Risk İdaresi Grubu, VİOP’ta “Sicil bazında durum limiti”ni düzenleyen Husus 24’te yapılan değişikliği şöyle açıkladı:
“Sicil bazında durum limitleri, piyasada yaşanan gelişmeler ve Borsa’nın görüşü alınarak Genel müdür tarafından beş olan limit artışı, 10 katına kadar çıkarılabilir.”
Dolayısıyla bir kişi ya da kurum 1 liralık yatırımına karşılık on kat alım ya da satım yapabilir. Bir başka anlatımla evvelce 5 olan riskli konumunu 10 kat yükseltme hakkına sahip olmaktadır.
Ağustos ayından sonra ise 12 kat tavan yapan banka payları, Takasbank’ta ekrandan kimlerin hangi paylarda ne kadar hacimlik süreç yaptığını gören bankacılık ve emeklilik fonlarını yönetenler, manipülatörlerin konumun neredeyse on kat hacminde pay satışı yaparak kendilerini açığa düşürdüler. VİOP’ta teminat tamamlama krizi nedeniyle Takasbank fonu kilitlendi.
ÖNCE YÜKSELTİP SONRA DÜŞÜRDÜLER
Çözüm için ise teminat oranları artırılırken sıkıntı duruma düşen aracı kurumlardan Ahlatçı ve Alnus Yatırım’a kredi açıldığı ortaya çıktı. Büyük ziyana uğrayan Gedik Menkul Bedeller ise sermaye artışına gitti.
Borsa İstanbul idaresi daha evvel beş kat tavan yapan paylarda yatırımcıların çok volatilitenin getirdiği risklerden korunması için Volatilite Bazlı Önlem Sistemini devreye sokarken 12 sefer tavan yapan bankacılık paylarında ne teminat yükseltilmesi ne payların brüt takasa alınması ne de devre kesicilerin devreye sokulması üzere tedbirlere başvurdu.
Fakat balon patladığında yatırımcılar, manipülatörler, aracı kurumlar büyük ziyanlara uğradıktan sonra kimi önlem kararları aldı. Bu önlemlerden birisi de VİOP’ta kriz öncesinde 5’ten 10’a çıkardığı limit bazındaki artış oranını bu sefer, prosedür değişikliğine gittiği 31 Mayıs 20022 tarihinden evvelkinin bile altına indirdi. 30 Mayıs’ta 5 olan sicil bazlı limit yükseltme oranı 31 Mayıs’ta 10’a çıkaran Takasbank, 6 Ekim’de bu kere 3’e düşürdü.
SİYASİLER DE BATTI
Bir koyup on kazanma arsuzusuyla bankacılık paylarına çok sayıda siyasalın ve üst seviye bürokratın da yatırım yaptığı ve büyük ziyana uğradığı hem siyasi hem de borsa kulislerinde dillendirildi.
Eski bakan olan bir AK Parti yöneticisinin 4 liradan 5 milyon lot TSKB payı aldığı, 7 MHP milletvekilinin 100 milyona yakın para kaybettiği ve iktidara yakın Ahlatçı Yatırım’la birlikte paralarını kurtarmak için manipülatörlere operasyon yaptırıldığı savları havada uçuştu.
Kaynak: Yeniçağ
