8 Eylül 1999’da yürürlüğe giren yasa ile Türkiye’nin gündemine giren EYT kavramı milyonlarca şahsa emeklilik yolunun açılmasıyla tahlile kavuştu.
Yasanın meclisten geçmesinin akabinde sigorta şartlarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanlar yaşa takılmaksınız emekli olabilecek.
Milyonlarca kişinin merakla beklediği düzenlemenin Meclis’e gelmesi ise tam bir muammaya dönüştü.
ÖNCE OCAK SONRA ŞUBAT DENDİ AMA…
Daha evvel ocak ayı sonunda Meclis’in gündemine geleceği belirtilen düzenlemenin tarihiyle ilgili AKP Küme Başkanvekili Bülent Turan, “EYT en geç Ocak sonu Meclis’te olur, Şubat ortasında yasalaşır” sözlerini kullanmıştı.
AKP’Lİ ÇELİK’TEN AÇIKLAMA GELDİ
Bu açıklamadan sonra AKP’den EYT ile ilgili yeni bir açıklama daha geldi. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, partisinin Merkez Yürütme Heyeti (MYK) toplantısı devam ederken basın toplantısı düzenledi.
Gazetecilerin EYT ile ilgili sorusu üzerine Çelik, “Şubat en geç mart ayında sonuca ulaşılmış olacaktır” dedi.
Muhalefetin, “EYT’yi bilerek geciktiriyorlar, seçimi bekliyorlar.” formundaki tenkitlerine yönelik soru üzerine, Çelik; Meclisin çalışma takvimi içerisinde en süratli biçimde sonuç alınacağını tabir etti.
Çelik, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in, EYT’lilerin şubat ya da en geç martta aylıklarını almaya başlayacakları tarafında açıklaması bulunduğunu belirtti.
Çalışmaların da bu tarafta devam ettiğini bildiren Çelik, “Seçim bekleniyormuş ya da seçimden sonrasına kalacakmış üzere bir şey mutlaka kelam konusu değil, irade ortaya çıkmıştır. Bakanımız da gerekli açıklamayı yaptı. Bu çerçevede herkes müsterih olsun. Bu sorundan ötürü sorun çeken vatandaşlarımızın zahmeti giderilmiştir. Şubat, en geç mart ayı içerisinde sonuca büsbütün ulaşılmış olacaktır” diye konuştu.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR?
23 yıllık sorunun tahliline ait teklif, 8 Eylül 1999’dan evvel çalışmaya başlayanları kapsayacak. 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı EYT konusunda rastgele bir yaş hududu uygulanmayacak.
EYT ile ilgili şimdi yasalaşma süreci gerçekleşmediği için şu an yapılan müracaatlar geçerli olmayacak. Yasal süreç tamamlandıktan sonra müracaatlar, e-Devlet üzerinden SGK’ye yapılacak.
EYT MÜRACAAT KURALLARI NELER?
SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’na tabi EYT’lilerin emeklilik şartları neler olacak?
Emeklilik için prim günü, sigortalılık müddeti ve yaş koşulu bulunuyor. EYT’liler birinci iki kaidesi yerine getirmişlerse yahut getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler. Bu SSK’lılar için 5000 prim günü, bayanlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık müddeti. BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nda bayanlarda 20 tam yıl (7200 prim günü), erkeklerde 25 tam yıl (9000 prim günü).
BORÇLANMA İLE EMEKLİLİK OLABİLECEK Mİ?
Sigortalı çalışmaya başlamadan evvel askerlik yapmış olan ve sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999-8 Mart 2001 tarihi ortasında olanlar 18 aylık askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihi borçlandıkları mühlet kadar geriye çekilecek. Yalnızca sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 tarihine çekecek halde borçlanmaları kâfi bulunuyor.
ASKERİ BORÇLANMA YAPILABİLECEK Mİ?
İlk sigortalı olduğu tarihten evvel askere gidenler askerlik borçlanması yaparak, birinci sigortalı olduğu tarihi öne çekebilirler. Böylelikle EYT’den yararlanma tarihi de öne gelmiş olur.
Askerlik ve doğum borçlanması ile yurt dışı borçlanmalar için ödenen primler şimdiki taban fiyat üzerinden hesaplandığı için hizmet borçlanması dilekçesini 31 Aralık 2022 tarihine kadar verenler bu yılki minimum fiyat üzerinden, 1 Ocak 2023 tarihinden sonra dilekçe verenler ise yüzde 54.66 oranında zamlanan yeni taban fiyat üzerinden prim ödeyecekler.
EYT’LİLER NE KADAR MAAŞ ALACAK?
Emekli aylıkları prim gün sayısı ve çalışma mühletine nazaran değişiklik gösteriyor.
Burada 2000 öncesi, 2000-2008 ortası ve 2008 sonrası çalışma müddetlerine nazaran farklı düzeyler kelam konusu e-Devlet’te “Ne kadar emekli aylığı alırım” halinde yapılan sorgulamalarda çıkan düzey bağlanacak aylığa yakın düzey olarak gösteriliyor.
Öncelikle yasanın yürürlüğe girmesi beklenecek. Yasanın yürürlüğe girdiği ay emeklilik dilekçesi verenlerin birinci maaşı, dilekçeyi takip eden ayın birinci gününden geçerli olarak ödenecek.
