Dünya gazetesi Alaatin Aktaş’ın yazısınan alıntı
Faiz düşer ve TL’den kaçış başlarsa vatandaş olağan ki konuta atak eder.
TL bedel yitirdikçe yabancı natürel ki daha rahat konut alabilir hale gelir.
Merkez Bankası’nın belirlemelerine nazaran konut fiyatları ağustos ayı prestijiyle son bir yılda yüzde 184.6 artış gösterdi. Artış oranı yeni konutlarda yüzde 176.4, yeni olmayan konutlarda ya da öteki bir tabirle ikinci el konutlarda yüzde 185.4 oldu.
Türkiye genelindeki artış oranı yüzde 185 lakin bilhassa İstanbul’daki artış çok daha yüksek. İstanbul için ölçülen artış oranı yüzde 211. Ankara’daki artış yüzde 193, İzmir’deki yüzde 176.
Bunlar, Merkez Bankası’nın belirlediği oranlar. Dal içinden verilen bilgilerde gerçekte artışın çok daha yüksek olduğu lisana getirilmiyor değil. Lakin unutmamak gerekir ki Merkez Bankası’nın belirlediği oranlar bir ortalamayı gösteriyor. Çok talep gören yerlerdeki ya da çok talep gören tipteki konutların fiyatları elbette daha süratli artış göstermiş olabilir.
Ama ortalama oranlar bile çok yüksek…
Geçen yıl ağustosta 1 milyon lira olan bir konutun bu yıl 2.8 milyonu aştığından kelam ediyoruz.
1 milyon nere, 2.8 milyon nere!
Bu bir yılda TÜFE artışı yüzde 80 dolayında. Düşelim enflasyonu, konut fiyatlarındaki gerçek artış yüzde 58’i buluyor.
Son bir yılda kimi pay senetleri hariç yüzde 58 gerçek getiri sağlayan tasarruf aracı var mı?
Konut almak artık hayal!
Konut fiyatlarının çok yükseldiğinden yakınan geniş bir kitle var. Aslında bu kitle konut satın alma imkanını yitirmekten çok, konuttaki bu fiyat artışının kiralara yansımasından rahatsız.
Bir kez kıyıda köşede birikimi olmayan birinin konut satın alma imkanı hiç mi hiç kalmadı. Bırakın düşük faizi, sıfır faizli kredi bile verilse ortalama gelirli bir hanenin konut alması mümkün olmaktan çıktı.
Dolayısıyla yakınma münasebeti direkt konut fiyatı için değil. Konutun fiyatı 3 milyon değil de 2 milyon olsa ne olacak ki! Birçok vatandaş tekrar alamayacak, tekrar alamayacak!
Ama konutun fiyatı 2 milyon yerine 3 milyona çıktı mı, kira da ona nazaran yükseliyor. Türkiye’de konut sahipliği oranı çok düşük olduğu için de, vatandaş açısından kira fiyatı büyük kıymet taşıyor.
Her ne kadar kira artış oranı yüzde 25 seviyesinde sabitlenmiş görünüyorsa da, biliniyor ki bu sınırlamayı aşmak için mesken sahipleri bir dizi metot buluyor ya da deniyor. Aslında bu davranışlardan ötürü mesken sahiplerini eleştirmek de işin kolayına kaçmak olur. Her şeyin fiyatı özgür, kiranın değil. Kira artışlarının önüne geçmenin tekniği herhalde bu türlü yasaklayıcı bir yaklaşım olmamalı.
Kendi ellerimizle yükselttik!
Konut fiyatlarında son bir yıldaki artış yüzde 185; pekala bir yıl evvelki yıllık artış ne kadardı; sadece yüzde 33!
Aslında bu bir yılda sırf konut fiyatları artmadı ki… Geçen yıl eylülde iktisat siyasetindeki temel tercihin değişmesiyle birlikte buralara gelineceği âlâ makus görülebilirdi zati.
Döviz kurunun ve genel manada fiyatların yükselmesinden konut fiyatlarını farklı tutmak, farklı düşünmek mümkün mü?
Geçen yıl eylülden başlayarak faiz indirilince elinde TL bulunan vatandaş ne yapacağını adeta şaşırdı. Tasarrufunu TL olarak tutmaya devam etse görüyor ki her ay alacağı faizle enflasyonu uzaktan seyredecek. Vatandaşın bir kısmı dövize gitti, bir kısmı aralıktan itibaren kur muhafazalı mevduata geçti, borsayı ya da altın almayı tercih edenler de oldu.
Bir kesim de doğal olarak gayrimenkule, bilhassa de konuta yöneldi. Maliyet kaynaklı artışa bir de talep eklenince konut fiyatları uçtu gitti!
Yetmedi; TL kıymet yitirdikçe yabancının konut alma imkanı arttı. Bir de bunun üstüne Rusya-Ukrayna savaşı eklenince bu ülkeden adeta kaçmak isteyenler piyasaya hamle etti.
Sonuçta yüzde 200’e dayanan bir fiyat artışı…
Konut sahibi memnun
Konut fiyatlarının artması doğal ki güç da olsa konut almayı düşünenlerin planını bozdu. Meskeni olmayanların kira sarfiyatı, gelirleri içinde çok daha büyük bir yer tutmaya başladı.
Bunlar konut fiyatlarındaki artışın olumsuz tarafları.
Fiyatlardaki artış kuşku yok ki konut sahiplerini mutlu etti. Hem de iki taraftan…
Satmak isteyen daha yüksek fiyata müşteri bulabilir oldu.
Bir tek konutu olan ve o konutunda oturan, satışı katiyetle düşünmeyenler de memnun oldu. Elindeki varlığın fiyatının artması insanları keyifli eder; o yüzden satılması mutlaka kelam konusu olmayacak konutun pahalanması bile içten içe bir memnunluk yarattı.
Yazının devamı için tıklayın
