Borsadaki yükseliş tarihi rekor düzeye çıkarken yatırımcı sayısındaki artış da dikkat çeken boyutlara ulaştı. Çalışarak kazanılan para temel gereksinimleri karşılamakta dahi yetersiz kalınca ‘kolay yoldan, daha çok para kazanma hayali’ cazibe kazanıyor.
Özellikle toplumsal medyada kimi paylar üzerinden dönen paylaşımlar ise borsaya şimdi adım atmayanların başını karıştırıyor. Ayrıyeten döviz kurundaki ‘yatay seyir’, kur muhafazalı mevduatın (KKM) tadının kaçması, kripto para piyasalarındaki çalkantı, düşük faiz siyasetinden dolayı mevduat faizlerinin enflasyonun altında kalması üzere durumlar borsaya ilgiyi artıran nedenlerin başında geliyor.
GENÇLER BORSAYA GİDİYOR
Birgün’den Havva Gümüşyaka’nın haberine nazaran Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) geçen hafta prestijiyle borsadaki yatırımcı sayısının 3 milyon 48 bine ulaştığını bildirdi.
Bu sayı 2021 yılsonuna nazaran yüzde 29’luk bir artış yaşandığını ortaya koyuyor. Lakin yerli yatırımcıların sayısı rekor seviyede artarken yabancıların hissesi azalıyor. Yabancı yatırımcıların pay senedi piyasalarındaki hissesi yüzde 30’un altında, tarihin en düşük düzeyinde seyrediyor. Gençlerin hatta çocukların borsadaki sayısındaki artış da dikkat çekiyor.
Veli denetiminde hesap açılarak borsaya yatırım yapılan 0-14 yaş kümesindeki yatırımcı sayısı 2021 yılsonuna nazaran yüzde 59 artarak 5 bin 583’e ulaştı. 15-19 yaş kümesindekilerin sayısı yüzde 31,13 artarak 20 bin 129’a çıktı. 18 yaşından küçük çocuklar için borsada süreçler vasi tarafından yapılabiliyor.
SAĞLIKLI DEĞİL
Borsada 0-19 yaş kümesindeki yatırımcı sayısı 2021 sonunda 18 bin 851 iken ekim sonu prestijiyle 25 bin 712’ye çıktı. Bu yaş kümesindeki yatırımcı sayısındaki artış oranı ise yılbaşından bu yana yüzde 36,4 oldu. Son günlerde borsaya artan ilgi ve küçük yaştaki yatırımcı sayısındaki artışı pahalandıran Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, pandemiden sonra borsaya girişlerin süratli bir ivme kazandığını hatırlattı.
Kripto piyasaların heyecanını almış gençlerin borsaya döndüğünü belirten Cibre, “Kripto piyasaları darmadağın oldu. Hem fiyatlar düşüyor hem batan kurumları duyuyoruz. O finansal piyasaların heyecanını almış gençlik bu sefer de borsaya döndü. Aslında belirli başlı paylarda kripto piyasasındaki hareketlerden çok da farklı bir şey görmüyoruz. Münasebetiyle, ilgilerini çekiyor olması çok olağan. Onlar için heyecan verici” formunda pahalandırıyor.
“Son devirlerde mevduatını bozup, kredi alıp hatta otomobilini satıp borsaya girenleri duymaya başladık” diyen Cibre, bunun nedenlerini şöyle açıklıyor: “Birikimlerin enflasyon altında ezilmesi… Şu an tek alternatif olarak gözüken süratle yükselen borsa. Hâlbuki borsanın yükselişini de çok sağlıklı görmek mümkün değil zira pay senetlerine baktığımızda artan senetlerin piyasadaki tartısı yüksek 5-10 oluyor. Örneğin, 400 pay senedi var diyelim, 400 pay senedinin 100’ü çıkarken 250’si düşüyor. Bu durum sağlıklı bir piyasadan bahsetmemizi de engelliyor. Lakin daima yükselen borsa, yatırımcının da gözlerinin borsaya daha çok dönmesini sağlamış oluyor.”
Hem enflasyonun hem de toplumsal medyada daima borsa konuşulmasının insanları tetiklediğini belirten Cibre, şöyle konuştu: “İnsanlar diyor ki, ‘benim birikimim TL’de eriyor, dolarda eriyor, öbür bir alternatif bulamıyorum.’ Hem enflasyonun üstünde bir getiri sağlayacağını düşünüyor hem toplumsal medyada bilhassa daima gördüğümüz alım-satım, piyasaya girin halindeki telkinler de tesirli oluyor. Şu da var, birtakım pay senetleri çok ön plana çıkıyor. Hepsi bir ortaya gelmiş oluyor hem telkinler hem ön plana çıkan kimi pay senetlerindeki üst gidişler hem de enflasyonun altında ezilen vatandaşdüşüşe müsaade verilmez
Ekonomi idaresinin göz boyamak için tek kapısının borsa olduğunu belirten Cibre, yüksek enflasyon nedeniyle alım gücünün azalmasından gelir dağılımın giderek bozulmasına kadar çabucak her alanda işlerin berbata gittiğine dikkat çekerek: “Borsanın düşmesini engellemek istemeleri çok doğal. Bu yüzden seçime kadar da beklenmedik bir durum olmadığı sürece borsada çok önemli bir geri çekilme beklemiyorum. Şu an iktisatta geçer not aldığımız tek nokta borsa.”
Hisselerin elde tutulma müddetinin 18 gün olduğuna dikkat çeken Cibre, “Bu oran kayıp oranını artıyor. Zira pay senedi alımı bir şirkete olmak demektir. Bu şuurun taşınması gerekiyor. Uzun vadede yatırım yapmak ve şirkete ortak olunduğunun şuurunda olmak gerekiyor. Kimse karşısındakine boşu boşuna para kazandırmak istemez. Kesinlikle edeceği kârı düşünüyordur” tabirlerini kullandı.
AVLANAN SİZ OLACAKSINIZ
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, toplumsal medya hesabından Borsa İstanbul’da yaşananlarla ilgili açıklamalarda bulundu, ‘Küçük yatırımcıyı soymaya hazırlanıyorlar’ uyarısı yaptı. Kılıçdaroğlu, iletilerinde “Küçük yatırımcıyı da uyarıyorum. Tasarrufunuz enflasyona ezilmesin diye borsaya giriyorsunuz lakin asıl yem, bu gördüğünüz şişirilmiş kıymetlerde. Maalesef avlanan siz olacaksınız” dedi.
