BM 77. Genel Şura Görüşmeleri için New York’ta bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin önde gelen niyet kuruluşlarından Dış Bağlar Kurulunda konuştu.
Çavuşoğlu iklim değişikliği, çatışmalar, terörizm, besin ve güç güvenliği üzere ortak zorluklar karşısında milletlerarası sistemin, iş birliğine dayalı önemli bir ıslahata muhtaçlığı olduğunu söyledi.
Türkiye’nin Orta Doğu, Karadeniz, Kafkaslar, Balkanlar, Rusya, Ukrayna, Libya, Suriye, Irak, Afganistan ve Afrika üzere yakın etrafındaki bölgelerde, değerli dış siyaset bahislerinde baş aktör olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, çatışmaların birçoklarının bu bölgelerde yaşandığına dikkati çekti.
Türkiye’nin göç, güç güvenliği, besin güvenliği ve terör üzere global zorluklarla çabada direkt yer aldığını anlatan Çavuşoğlu şunları kaydetti:
”Bu çatışmaların istikrar ve refahımıza tesirlerini en aza indirgemek için proaktif bir dış siyaset izlememiz gerek. Sonuçta Türkiye, global piyasalara entegre bir piyasa iktisadı ve rastgele bir çatışma bizi direkt etkiliyor. Bu nedenle Ukrayna, Rusya, Afganistan, Libya, Suriye, Balkanlar, Orta Asya üzere mevzularda faal siyasetimiz bir seçim değil, stratejik bir mecburilik.”
Türkiye ve BM’nin arabuluculuğunda varılan İstanbul tahıl muahedesi ile Türkiye’nin Balkanlar ve Libya’daki eforlarını örnek veren Çavuşoğlu, birtakım Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Türkiye’yi Çin ve Rusya ile Balkanlar’da rakip gördüğünü tabir etti.
”Böylesine kırılgan bir ortamda, rakip aktörlerle bağlarımızda ince bir çizgide yürümemiz gerekiyor.” diyen Çavuşoğlu, ”Örnek vermek gerekirse komşularımıza yönelik yaptırımlara BM takviyeli olmadıkça katılmamız kolay değil. Zira en yüksek bedeli biz ödüyoruz ve dikkatli bir siyaset yürütmezsek arabulucu rolü üstlenemeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
NATO üyesi olarak Türkiye’nin yükümlülüklerinin farkında ve güçlü bir ortak olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, ”Ama birebir vakitte kritik hususlarda çeşitli aktörlerle konuşabilmemiz gerekiyor.” dedi.
“Bir müttefik olarak ABD’nin ulusal güvenlik kaygılarımıza hürmet duymasını bekliyoruz”
Türkiye-ABD bağlarını kıymetlendiren ve ABD dış siyasetinde öncelikli alanlarda Türkiye’nin kilit bir aktör olduğunu belirten Çavuşoğlu, ”ABD ile bağlantılarımız hiçbir vakit kolay olmadı fakat sağlam bir temel üzerine inşa edilmiş durumda. Çeşitli alanlarda birlikte çalışırsak çok şey başarabiliriz.” diye konuştu.
Türkiye ve ABD ortasındaki 3 sorunu ABD’nin PKK/PYD/YPG terör örgütüne takviyesi, FETÖ ve CAATSA yaptırımları olarak sıralayan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
”Bütün bu sıkıntılar bizim için ulusal güvenlik problemi ve bir müttefik olarak ABD’nin ulusal güvenlik telaşlarımıza hürmet duymasını bekliyoruz. Terörle uğraşta takviye bekliyoruz. Bir terör örgütünü diğer bir terör örgütüyle uğraş için kullanmak katiyen kabul edilemez ve tehlikeli.”
Türkiye’nin Biden idaresi ile uyuşmazlıkları çözmek için yapan bir formda çalıştığını anlatan Çavuşoğlu, ”ABD bu üç ana sorunu çözebilirse ortak çıkarlarımızın olduğu çeşitli alanlarda birlikte çok şey yapabileceğimizi düşünüyorum.” sözünü kullandı.
ABD’deki birtakım lobilerin Türkiye ile münasebetlere adil olmayan bir biçimde olumsuz tesirinden bahseden ve bu durumdan hüzün duyduklarına dikkati çeken Çavuşoğlu, ”Bu lobiler yüzünden ABD kimi mevzularda Türkiye’ye karşı ikili standartlı bir yaklaşım izliyor.” dedi.
Yunanistan’ın Ege Denizi’nde Türkiye’ye yönelik düşmanca hareketlerde bulunduğunu ve Türk F-16’larına radar kilidi attığını hatırlatan Çavuşoğlu, ”Kimse bu provokasyonlardan bahsetmiyor yalnızca Türkiye’nin haklı reaksiyonlarını duyuyoruz, eşit muamele görmüyoruz. Mesela Hindistan, S-400 füzesi alınca yaptırımlardan muaf tutuldu lakin Türkiye’ye bu yüzden CAATSA yaptırımları uygulanıyor.” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye’nin müttefiklerinden yalnızca tarafsız bir duruş beklediğini belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
”Dünya daha kaotik bir hal alıyor. Birkaç yıl evvel kimse Avrupa’da konvansiyonel bir savaş ya da büyük bir global salgın beklemiyordu. Diğer ne cins büyük zorlukların ortaya çıkacağını bilmiyoruz ve bu kuvvetli devirlerde Türkiye-ABD bağlantıları stratejik düşünme ve dirayetle ele alınmalı, dar çıkarların gölgesinde bırakılmamalı. Biz üzerimize düşeni yapmaya hazırız.”
