24 yıldır Edirne Keşan’da çiftçilik yapan Avukat Tolga Akalın, Türkiye’de coğrafik olarak farklılıklardan ötürü mayıs ayının üçüncü haftasında buğday hasadının başladığını ve ağustos ayına kadar devam ettiğini belirterek, “TMO, olağanda mayısın birinci haftası bilemediniz ikinci haftası buğday alım fiyatlarını açıklardı. Lakin hala açıklanmadı. Dünyada buğday, arpa ve ayçiçek fiyatlarında dolar bazında yüzde 38-40 gerileme var. Bilhassa savaştan ötürü Ukrayna’daki çiftçilerin maliyet gözetmeksizi satış yapmak zorunda kaldılar. Geçtiğimiz yıl ton başına 6 bin 400+ bin lira yani 7 bin 400 lira fiyat verildi. Şu anda Adana’da, Hatay’da hasat başladı. Yakin vakitte Maraş, Osmaniye de hasata girecek. Tüccar ise 4 bin 500 liraya buğday alımı yapıyor“ diye durumu anlattı.
ÇİFTÇİ BATMA NOKTASINA GELİR
Geçen yılki fiyatlardan ötürü Türkiye’de buğday ekiminin arttığını ve çitfçinin kaçtığı buğday ekimine geri döndüğünü vurgulayan Akalın, “Düzgün bir fiyat oluştuğu için çiftçi geçen sene geri gelmişti. Lakin bu sene maliyetler yükseldi. Çiftçi yüzde 50-60 oranında bir evvelki yıla nazaran yüksek maliyetle ziraî üretime girdi. Şayet çiftçinin beklentisi karşılanmazsa ziraî alanda büyük bir ekonomik kriz oluşur. Bir çok çiftçi batma süreci yaşar. Çiftçiye olumlu ayrımcılık yapmazsanız bunun daha ağır bedelini önümüzdeki sene tüketici öder. Çiftçinin mağdur edilmemesi gerekiyor. Bu yapılırsa Türkiye’de üretim istikrarını yakalar, yapılmazsa çiftçi yine toprağa küser.”
Akalın çiftçinin âlâ fiyat beklentisinin ise 11 lira +1.5 lira olduğunu kelamlarına ekledi.
ÇİFTÇİNİN KAYGILI BEKLEYİŞİ
Rakam konusundaki bilinmeyen nedeniyle tüccarın çiftçinin elinden ucuza eser almaya çalıştığını kaydeden Antakya Ziraat Odası Lideri Mehmet Muzaffer Okay da, “Aldığım bir duyuma nazaran birtakım tüccarlar 4.5 TL’ye tarladan alma peşindeler. 2022’de bu buğdayı ton başına 6.500 artı 1.000 TL primle 7 bin 500 TL’den sattık. Her şeyin fiyatı katlandı lakin kimin kime gücü yeterse. Olan bize oluyor” dedi. Okay, bir öbür sorunun ise depolama olduğunu aktardı. Hatay başta olmak üzere depoların zelzelede hasar gördüğünü kaydeden Okay, “Tarlada buğday var, hasat ediyoruz, ne yapacağımızı bilmiyoruz. Seçim sonrası fiyat açıklanması için çok geç” diye konuştu. .
Bu yıl tarlada randımanın düzgün olduğunu ve dekar başına 650 kilogram civarında bir mahsul beklediklerini anlatan Muzaffer Okay, fiyat beklentilerinin ise ton başına 10 bin 500 TL olduğunu aktardı. Maliyetlerinin yüzde 50’nin üzerinde arttığını ve çiftçinin yüksek maliyet ile ekim yaptığını anlatan Okay, tahıl koridoru muahedesi ile gelmesi beklenen mahsulün de iç pazarda çiftçi açısından talep ve fiyat mağduriyeti yarattığını kaydetti.
TMO FİYAT VE DEPO İÇİN DEVREYE GİRMELİ
Buğdayda kıymetli bir üretim bölgesi olan Konya Kadınhanı Bölgesi Ziraat Odası Lideri Arafa Soydan, fiyat nedeni ile üreticinin huzursuz olduğunu aktardı. Kendi bölgelerinde şimdi hasadın başlamadığını lakin çiftçinin önünü görmek için fiyat beklediğini aktaran Soydan, “Bu sene vatandaşın beklentisi buğdayda ton başına 9-10 bin TL, arpada 7-8 bin TL. Bu ay sonuna kadar fiyatın açıklanması lazım. Afet bölgesinde depolar hasar gördü. Tüccar malı stoklayamaz lakin alım yapıp diğer bölgelere sevk edebilir. Lakin TMO stok yapabilir. Burada TMO’nun devreye girmesi lazım. Bu sene bizim bölgede yağışlar çok âlâ fakat yer yer bölgelerde sel ve dolu felaketleri var. Dekar başına 500-600 kilo ortasında eser alınabilir” diye konuştu.
‘ZAMANI GELİNCE AÇIKLARIZ’
Bu yıl buğday için yüzde 5’lik artışla yaklaşık 21 milyon ton rekolte beklendiğini söyleyen Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, fiyat konusuna da değinerek, “2022 yılı fiyatımızı 5 Haziran’da açıkladık. Bu yıl da piyasa ve mevsimsel koşulları da dikkate alarak inşallah gerektiğinde, gerekli vakti, gereken fiyatı açıklıyor olacağız” dedi. Bakan Kirişçi, kelamlarını şöyle sürdürdü; “2022 yılında, bir evvelki yıl 2250 lira olan buğdayı, 7 bin 450 liraya almıştık. 7 bin 450 liranın bin liralık kısmı Toprak Mahsulleri Ofisi’ne teslim edilen eserler içindi. Piyasada da 6 bin 450 lirada buğday süreç görmüştü. Bu yıl da oturup bu hesaplamaları yapacağız. Bizler için üreticinin üretim maliyetleri ve refah düzeyi bu manada değerli olacak. Piyasa kaidelerini da dikkate alacağız.”
patronlardunyasi.com
