Türkiye, Cumhurbaşkanı seçimleri için gün sayarken, toplumsal medya üzerinden manipülasyonuna yönelik teşebbüsleri pahalandıran uzmanlar, bilhassa yurt dışında terör kümeleriyle irtibatlı hesaplar üzerinde gündem oluşturmak istenmesinin demokrasi kültürüyle bağdaşmadığını vurguladı. Siyaset bilimi uzmanları, toplumsal medya ağları üzerinden birlikte hareket eden birtakım kümelerin seçim sürecindeki manipülasyon gayretlerini kıymetlendirdi.
TÜRKİYE DİJİTAL FAŞİZMLE KARŞI KARŞIYA
Diplomasi Vakfı Yöneticisi Siyaset Bilimci Doç. Dr. Oğuzhan Alım, toplumsal medya üzerinden oluşturulmaya çalışılan sistematik dezenformasyonla Türkiye’nin iç siyasetine müdahale edilmek istendiğine dikkat çekerek, “Türkiye’nin demokrasisine kasteden global şebekenin ortaya koyduğu dijital bir faşizmle” karşı karşıya olunduğunu belirtti. Alım, “Bu, Türkiye’deki seçmen iradesini hiçe sayan bir anlayıştır. Bu yalnızca hukuka muhalif değil, tıpkı vakitte demokratik ve siyasi ahlaka da alışılmamıştır.” dedi.
Uluslararası birtakım kapitalist şirketlerin bu oyunun bir kesimi olmasının “küresel dizayn” kuşkusu uyandırdığını kaydeden Alım, bunun tıpkı vakitte Türkiye’nin bağımsızlığına yapılmış bir akın olduğunu tabir etti. Bu nedenle herkesin hem demokrasi hem de Türkiye’nin bağımsızlığının yanında durması, ulusal iradeyi maksat alan dijital projeyle uğraşta sorumluluk alması gerektiğini belirten Alım, şöyle devam etti:
“Birtakım trol şebekeleri üzerinden siyasi sonuç elde etmeye çalışmak, aslında çaresizlik sendromudur. Bir bakıma bu biçim şeylerden medet ummak, Türkiye’nin bağımsızlığı, demokrasisi ve Türk milleti yerine memleketler arası şebekelere güvenmeyi tercih edildiğini gösterir. Türkiye’de kendisini muhalefette gören insanların da buna tenkit getirmesi, ses çıkarması gerekiyor. Bu trol ordularının akınlarına karşı onların sessiz kalması, bunu onayladıkları manasına gelecektir.”
GERÇEK KAVRAMININ İÇERİĞİ BOŞALTILARAK SEÇMENE SUNULUYOR
Sakarya Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu İdaresi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nebi Miş, ömrün her alanına tesir eden toplumsal medyanın kimi durumlarda ülkelerin egemenlik anlayışlarını aşındıracak ve demokratik kurumların işleyişini olumsuz etkileyebilecek duruma geldiğini söyledi. Bu seviyede tesire sahip toplumsal medya araçlarının merkezlerinin birkaç Batı ülkesinde konuşlandığını belirten Doç. Dr. Miş, dünyanın geri kalan kısmında ise bu araçlar kullanılarak bilhassa seçim süreçlerini etkileyecek içeriklerin yayılmasını kolaylaştıracak siyasetler izlendiğini vurguladı.
Bazı ülkelerde seçim süreçlerinde toplumsal medya üzerinden oluşturulan manipülatif içeriklerle sonuç alındığını, bunun farkına varan birtakım siyasi oluşumların da bu usule başvurduğunu ifaden eden Nebi Miş, “Artık toplumsal medya algoritmaları aracılığıyla oluşturulan yankı odalarında gerçek kavramının içeriği boşaltılarak seçmene sunuluyor. Bu prosedürün, Türkiye’de bilhassa iktidara karşı kullanıldığını daha evvel gördük. Neden iktidara karşı kullanıldı derseniz, uzun yıllar iktidarda kalan ve toplumun yüzde 50 oyunu olan hakim bir siyasi yapıya karşı seçim kazanmanın zorluğu herkesçe malum. Bunun yanı sıra memleketler arası çevrelerin AK Parti tersliği da biliniyor. Bu durum, içerideki kimi çevrelerin, gerçeği yansıtmayan toplumsal medya içerik üretim süreçlerini kolaylaştırıyor.” değerlendirmesini yaptı.
Doç. Dr. Miş, seçim sonucuna karşı güvensizlik oluşturmak için evvelce üretilmiş içerik ve yapay görsellerin yer aldığı haberlerin sirkülasyona sokulduğuna evvelki seçimlerde de şahit olunduğunu hatırlattı, bu sorunun yalnızca Türkiye’de değil dünyanın birçok yerinde yaşandığını söz etti. Miş, şöyle devam etti: “Özellikle kutuplaşmış toplumlarda bu tıp içeriklerin üretilmesi maalesef kolaylaşıyor. Burada siyaset kurumunun yapması gereken şudur: Seçimin güvenliğini ve sonuçlarını tartışılır hale getirecek içeriklerden kaçınması gerekiyor. Seçimde toplumu galeyana getirecek, teyit edilmemiş içeriklerin ana medya gündemine taşınmasından da kaçınmalıdır. Parti yöneticilerinin de bunların üzerinden rakiplerine suçlama yöneltmemesi epey kıymetlidir. Bütün partiler için bu tavır geçerli olmalıdır.”
İLK DEFA KARA PROPAGANDAYA DÖNÜŞTÜ
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent Ersin Orallı, 14 Mayıs seçimleri öncesi yaşanan kimi gelişmelerin, sonraki devirlerde siyaset bilimi açısından incelendiğinde, “ilk” olabilecek birçok gelişmenin yaşandığını ortaya koyacağını söyledi. Türkiye’deki seçim sürecine lakin Türk milletinin karar vereceğini artık herkesin anlaması gerektiğini belirten Orallı, bilhassa Güneydoğu Asya kaynaklı hesaplar üzerinden algı oluşturmak için önemli bir yapılanmaya gidildiğini söz etti.
Doç. Dr. Orallı, algı oluşturma metodunun artık birinci defa bu seçimde sistemli halde kara propagandaya dönüştüğüne dikkat çekerek, “Geçmiş yıllarda, trol hesaplar üzerinden siyasi partilerin seçim vaatlerinin köpürtüldüğünü görüyorduk fakat bu kez öbür siyasi yapıların belirtmedikleri seçim vaatleri ve içeriklerin DeepFake tekniğiyle değiştirildiğini görüyoruz. Bunun, demokrasi şöleni olarak kabul ettiğimiz seçim sürecini karaladığı üzere toplumun ağır formda tahrik edildiği ve ötekileştirildiği gerçeğini de beraberinde getirdiğini unutmamalıyız.” dedi. Bunu makul bir propaganda usulü olarak kabul etmenin mümkün olmadığını, buna tevessül edenlerin daha çok yurt dışı kökenli hesaplarla irtibata geçtiklerine işaret eden Orallı, bu durumda Türk milletinin iradesinin baltalanmak istendiğini kaydetti.
Doç. Dr. Orallı, bu hesapların büyük bir kısmının terörle irtibatlı kümelerin denetiminde olduğu gerçeğini kimsenin göz gerisi etmemesi gerektiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Seçim sandığında umduğunu bulamayacağını düşünenler, maalesef toplumsal medya araçlarını gayesi dışında kullandıkları için, bayram havasında geçmesi gereken seçim süreci, bu bahislerin tartışılmasıyla tamamlanacak üzere… Bilhassa yurt dışındaki terör kümeleriyle irtibatlı hesaplar üzerinden algı oluşturma eforunun demokrasi kültürüyle bağdaşması mümkün değildir. Bu ögelerin, Türkiye’nin uzun vadede güvenliğine ziyan vereceklerini, kamu sistemini yıpratmak istediklerini unutmamak gerekiyor. Doğruluk hissesi teyit edilmeden sirkülasyona sokulan haber görünümlü algı formlarının ne kadar tehlikeli olduklarını her gün yaşayarak görüyoruz. Her şeye karşın halkımızın toplumsal medya trollerine pabuç bırakmayacağına inanıyorum.”
Siyasi partilere yapılan hazine yardımını bu gaye doğrultusunda kullanmak yerine yurt dışı kaynaklı kara propaganda yapan hesaplar için harcandığına dair savlar olduğunu aktaran Orallı, “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının vergileriyle ortaya çıkmış o yüksek meblağların maalesef trol hesaplar üzerinden yıllardır terörün finansmanına dayanak olan kümelere aktarıldığı gerçeğini de birinci kere bu seçimde gördük.” tabirini kullandı. Batılı ülkelerin, seçim sürecinin artık toplumsal medyanın karanlık tarafı üzerinden yürütülmemesi için uğraş ettiğini anlatan Doç. Dr. Orallı, şöyle devam etti:
“Buna karşın bizde, dezenformasyon ve kara propaganda için yurt dışındaki mecralardan medet umanların olması demokrasi için bir handikaptır. Beyannamelerin yurt dışında kurgulandığı bir devirde, bütün seçim çalışmasının yurt dışı ayarlı toplumsal medya mecralarına bırakılması, Türk seçmeninin ne kadar uyanık olması gerektiğini de bir defa daha hatırlatıyor.”
HUKUK SİSTEMLERİ DEVREYE GİRMELİ
Avukat Dr. Mehmet Sarı da seçime günler kala trol hesaplar üzerinden seçim güvenliğine gölge düşürmek isteyenler olduğuna yönelik haberler olduğunu belirterek, seçmen iradesinin sandığa tam ve eksiksiz yansıtılması için her şartta hukuksal teminat sağlandığını tabir etti. Dr. Sarı, seçmenin iradesinin maniple edilmesinin seçim propagandası kapsamında değerlendirilemeyeceğini, seçmeni bu cins aksiyonlarda korumak için Yüksek Seçim Konseyi başta olmak üzere hukuk düzeneğinin devreye girmesi gerektiğini vurguladı.
Bu durumda Kurul’un resen hareket edebileceğini yahut şikayet üzerine önlem alabileceğini anlatan Dr. Sarı, şunları söyledi: “Seçmen iradesini sekteye uğratmak için uğraş veren hesapların büyük çoğunluğunun yurt dışındaki terör kümeleriyle temaslı şahıslarca yönetilmesi argümanı epey düşündürücüdür. Seçim üzere bir süreçte bunlardan medet ummak ya da işbirliği içerisine girmek, demokrasiye güvenilmediğinin göstergesi olur. Demokrasinin olmazsa olmazı seçimin problemsiz tamamlanması için siyasi partilerce gereken ihtimam de gösterilmelidir.”
patronlardunyasi.com
