İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporuna nazaran ocakta bölümlerin büyük kısmı üretim ve yeni siparişlerini artırdı. Üretimde en güçlü artış ve yeni siparişlerde en süratli genişleme elektrikli ve elektronik eserlerde olurken, üretim yalnızca besin eserleri ve dokumacılıkta yavaşladı. Nispeten olumsuz bir gelişme ise çabucak hemen tüm kesimlerde maliyet enflasyonunun yükselmesi ve satış fiyatlarının genel olarak süratli artması oldu. Yeni ihracat siparişlerinde olumlu görünüm daha sonlu gerçekleşirken, istihdam da birden fazla kesimde arttı.
PMI, 50,1’e yükseldi
İSO Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ocak 2023 devri sonuçları açıklandı. Eşik kıymet olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların bölümde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, aralık ayında 48,1 olan manşet PMI, ocakta yine eşik bedelin üzerine çıktı ve 50,1’e yükseldi. PMI, böylelikle 10 aylık daralma periyodunun sona erdiği sinyalini verdi ve kesimdeki faaliyet şartlarının genel olarak istikrarlı seyrettiğini gösterdi. Hem üretim hem de yeni siparişlerde yavaşlama aralık ayına kıyasla sürat keserken birtakım firmalar talepte güzelleşme belirtileri olduğuna dikkat çekti. Üretimde düşüş son 14 ayın en ölçülü seviyesinde kaydedildi. Yeni siparişlerdeki azalma ise Ekim 2021’de başlayan yavaşlama periyodunun en düşük oranında ölçüldü.
Girdi fiyatları son altı ayın en yüksek suratında arttı
Ocakta yeni ihracat siparişlerindeki düşüş ivme kaybetmesine karşın bariz bir halde sürdü ve toplam yeni siparişlerdekine nazaran daha süratli seyretti. İstihdam ocakta üst üste üçüncü ay yükseldi ve yeni istihdam yaratma suratı aralık ayına nazaran çabucak hemen değişmedi. İstihdamdaki artış ve yeni siparişlerdeki yavaşlama, firmaların birikmiş işlerini azaltmaya devam etmelerini sağladı. Fakat üretim ve yeni siparişlerdeki duruma paralel olarak birikmiş işlerde de düşüş sürat kesti. Girdi maliyetlerinde enflasyonunun keskin bir halde hızlanması, büyük ölçüde minimum fiyattaki artıştan kaynaklandı. Girdi fiyatları son altı ayın en yüksek suratında artarken, ham husus maliyetlerindeki yükseliş ile liradaki zayıflık da genel maliyet yüklerinin artmasına katkı sağladı. Bunun sonucu olarak firmalar kendi satış fiyatlarını Haziran 2022’den bu yana en yüksek oranda yükseltti.
Tedarikçilerin teslimat mühletleri, üç aylık güzelleşmenin akabinde ocakta ölçülü bir artış gösterdi. Öte yandan, girdilere yönelik talebin yavaşlaması tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı sınırladı.
Firmalar yeni siparişlerindeki ivme kaybına bağlı olarak hem girdi hem de kesin eser stoklarını azalttı.
“Türk imalat kesiminin yakında büyümeye geri dönebileceğini gösteriyor”
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Son PMI bilgileri, Türk imalat kesiminin yakında büyümeye geri dönebileceğini gösteriyor. Faaliyet şartları ocak ayında istikrarlı seyretti. Talepteki düzgünleşme işaretlerine bağlı olarak üretim ve yeni siparişler endekslerinde oluşan üst istikametli eğilim, önümüzdeki aylarda bölümde genişleme olabileceğine dair umut veriyor. Girdi maliyetleri ve kesin eser fiyatları enflasyonu, minimum fiyattaki artış nedeniyle yükselmiş olmakla birlikte 2021 ve 2022’de görülen yüksek seviyelerin bir ölçü altında kaldı.”
10 bölümün 8’inde üretim ve yeni siparişler arttı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ocak raporuna nazaran Türk imalat sanayi alt bölümlerinden birçoğu yıla olumlu bir başlangıç yaptı. Dalların büyük kısmı ocak ayında üretim ve yeni siparişlerini artırdı. Nispeten olumsuz bir gelişme ise çabucak hemen tüm bölümlerde maliyet enflasyonunun yükselmesi ve böylelikle satış fiyatlarının genel olarak süratli bir halde artması oldu.
Ocak ayında anket kapsamında takip edilen 10 bölümden sekizi üretimini artırdı. Üretimin yavaşladığı iki bölüm besin eserleri ve dokumacılık oldu. Üretimdeki en güçlü artış ise son 31 ayın en yüksek büyüme temposuna ulaşan elektrikli ve elektronik eserlerde gözlendi. Elektrikli ve elektronik eserler yeni siparişlerde de en süratli genişleme yaşayan kesim oldu. Toplam yedi kesimde yeni siparişler artış kaydetti. Memleketler arası talepte devam eden durağanlığa bağlı olarak yeni ihracat siparişlerinde olumlu görünüm daha hudutlu gerçekleşti.
İstihdam birçok dalda artış gösterdi. Taban fiyata yapılan artışla birlikte ocakta girdi fiyatlarının artış suratı dalların büyük kısmında yükseldi. Maliyet enflasyonu, giysi ve deri eserleri haricindeki tüm kesimlerde ivme kazandı. Girdi fiyatlarında en keskin artış makine ve metal eserlerinde gerçekleşti. Ocak ayında en son eser fiyatlarında en süratli artış ana metal sanayi dalında yaşandı. Firmaların hızlanan maliyet artışlarını satış fiyatlarına yansıtmasına bağlı olarak, biri hariç tüm dallarda sonuncu eser fiyatları enflasyonu yükseldi. Satış fiyatlarında artışın yavaşladığı tek kesim, zayıf talebin fiyatlama gücünü kısıtladığı dokuma oldu. Enflasyonist baskıların güçlenmesine karşın, birçok kesim talep ortamındaki güzelleşmenin tesiriyle satın alma hacmini artırdı. Ayrıyeten takip edilen dalların yarısında girdi stokları artış kaydetti. Satın alınan eserlerin teslimat sürelerindeki artış genel olarak devam etti.
