Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), ekim ayına ait Para Siyaseti Konseyi (PPK) toplantısının akabinde faiz kararını açıkladı. Merkez faizi yüzde 12’den yüzde 10,50’ye indirdi. Ekonomistlerin beklentisi faizin yüzde 11 düzeyine indirileceği tarafındaydı.
TCMB Ağustos ve Ekim aylarında piyasa beklentisinin bilakis yüzde 80’i aşan enflasyon ve devam etmekte olan global sıkılaşma döngüsüne karşın siyaset faizinde indirime giderek yüzde 12 düzeyine çekmiş ve münasebet olarak da iktisatta ivme kaybını göstermişti.
TCMB ağustos ve eylül aylarındaki sürpriz kararlarıyla faizde toplam 200 baz puan indirime gitmişti. TCMB karar metninde indirime münasebet olarak “finansal şartların destekleyici olması kritik ehemmiyet arz etmektedir” tabiri kullanıldı.
Kasım’da da emsal atak sinyali
150 baz puan faiz indiren TCMB ayrıyeten Kasım toplantısı için “benzer bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesi gündeme alındı” açıklamasını yaptı.
PPK sonrası açıklama şöyle:
Jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zayıflatıcı tesiri artarak sürmektedir. Önümüzdeki periyoda ait global büyüme iddiaları aşağı taraflı güncellenmeye devam etmekte ve resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmeleri yaygınlaşmaktadır. Türkiye’nin geliştirdiği stratejik nitelikte tahlil araçları sayesinde temel besin başta olmak üzere kimi bölümlerdeki arz kısıtlarının olumsuz tesirleri azaltılmış olsa da memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artış eğilimi sürmektedir.
Yüksek global enflasyonun, enflasyon beklentileri ve memleketler arası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri yakından izlenmektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan güç fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğu ile işgücü piyasalarındaki katılıklara bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini vurgulamaktadırlar.
Ülkeler ortasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyaseti adım ve irtibatlarında ayrışma artarak devam etmektedir. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla tahlil üretme uğraşlarının sürdüğü gözlenmektedir.
2022’nin birinci yarısında güçlü bir büyüme gerçekleşmiştir. Yılın ikinci yarısına dair öncü göstergeler ise zayıflayan dış talebin tesiriyle büyümedeki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etmektedir. Bununla birlikte, imalat sanayi üzerindeki dış talep kaynaklı baskıların iç talep ve arz kapasitesi üzerinde şimdilik hudutlu olan tesirleri yakından takip edilmektedir. İstihdam kazanımları emsal ekonomilere nazaran daha olumlu seyretmektedir. Bilhassa istihdam artışına katkı veren kesimler dikkate alındığında büyüme dinamiklerinin yapısal kazanımlarla desteklenmekte olduğu görülmektedir.
Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin hissesi artarken, turizmin cari süreçler istikrarına beklentileri aşan güçlü katkısı devam etmektedir. Bunun yanında, güç fiyatlarındaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlarının resesyona girme mümkünlüğü cari istikrar üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Cari süreçler istikrarının sürdürülebilir düzeylerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için kıymet arz etmektedir. Kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının emeline uygun biçimde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir.
Ayrıca, son periyotta bariz formda açılan politika-kredi faizi makasının ilan edilen makroihtiyati önlemlerin katkısı ile geldiği istikrar yakından takip edilmektedir. Heyet, nakdî transfer düzeneğinin aktifliğini destekleyecek araçlarını güçlendirmeye devam edecektir.
Enflasyonda gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı güç maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı tesirleri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının tesirleri, global güç, besin ve ziraî emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları tesirli olmaya devam etmektedir. Konsey, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi için atılan ve kararlılıkla uygulanan adımlar ile birlikte, global barış ortamının yine tesis edilmesiyle dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir.
Azalan dış talebin toplam talep şartları ve üretim üzerindeki tesirleri yakından izlenmektedir. Global büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin daha da arttığı bir devirde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal şartların destekleyici olması kritik değer arz etmektedir.
Bu çerçevede Şura, siyaset faizinin 150 baz puan düşürülmesine karar vermiştir. Konsey, takip eden toplantıda da emsal bir adım atıldıktan sonra faiz indirim döngüsünün sona erdirilmesini gündeme almıştır. Fiyat istikrarının sürdürülebilir bir formda kurumsallaşması gayesiyle TCMB’nin tüm siyaset araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. Kıymetlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite siyaset adımları para siyaseti transfer düzeneğinin aktifliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir.
TCMB, fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 amacına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları liralaşma stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir.
Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir formda devamı için uygun taban oluşacaktır.
