Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, enflasyonist süreçte gelir artışlarının artan hayat pahalılığı karşısında yetersiz kalması sonucu ferdî borçlanmanın, yılbaşından bu yana süratli bir artış gösterdiği, son bir yılda ise neredeyse ikiye katlandığı belirlendi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran, tüketici kredileri ile kredi kartı borçlarından oluşan toplam ferdi borç bakiyesi, yılbaşından 12 Mayıs’a kadar olan periyotta yüzde 32,5 artışla 2 trilyon 28 milyar liraya ulaştı. Ferdî borçlanmadaki süratli artış bilhassa yurttaşların “nakit avans” da dahil “taksitli kredi kartı” harcamaları ile “ihtiyaç kredisi” kullanımlarından kaynaklandı.
Toplam ferdî borç bakiyesinde, bu periyottaki net 498 milyar liralık artışın 178,5 milyar liralık kısmı, yurttaşların son periyotta güçlü tüketim malı alımlarının yanında birikmiş kredi kartı borçlarını kapamak ya da başka nakit borçları için başvurduğu muhtaçlık kredileri kaleminde gerçekleşti. Bankaların 12 Mayıs prestijiyle 852,1 milyar liraya ulaşan muhtaçlık kredisi alacak bakiyesi, toplam tüketici kredilerinin yüzde 62,8’i, toplam ferdi borç bakiyesinin de yüzde 42 ile en büyük kısmını oluşturdu.
Aynı tarihte 427,1 milyar lira olan konut kredilerinde ise yılbaşından bu yana net artış 66,9 milyar lira ve yüzde 18,6 oranı ile düşük kaldı. 78,5 milyar lira ile toplamda küçük bir hisseye sahip taşıt kredileri ise bu devirde net 28,9 milyar lira artarken, oransal bazda yüzde 58,1’le süratli bir artışı gösterdi.
KART BORÇLARINDAKİ SÜRATLİ ARTIŞ
Bireysel kredi kartı borçları ise yılbaşından 12 Mayıs’a kadar olan periyotta tüketici kredilerine nazaran oransal bazda çok daha süratli bir büyüme kaydetti. Kelam konusu borçlar anılan devirde yüzde 50,1 oranında net 223,7 milyar lira büyüyerek 670,3 milyar liraya ulaştı.
Bu artışın da 142,6 milyar liralık kısmı 12 Mayıs prestijiyle 360,4 milyar liraya ulaşan taksitli kredi kartı borçlarından kaynaklandı. Taksitli kart borçları anılan devirde yüzde 65,5’le kişisel borçlanma kanalları içinde en süratli artan kalem oldu. Taksitsiz/ peşin yapılan kart borçlarının fiyatı da bu devirde yüzde 35,4 oranında 81 milyar liralık net artışla 309,9 milyar liraya çıktı.
SON 1 YILDA NET 925 MİLYARLIK BÜYÜME
Toplam ferdi borç bakiyesinin son 1 yılda ise neredeyse bir kat büyüdüğü dikkati çekti. Kelam konusu borçlar 12 Mayıs prestijiyle son bir yılda yüzde 83,9 oranında net 925,4 milyar lira artış kaydetti. Son bir yıldaki büyümenin net 504,1 milyarı tüketici kredilerinden, 421,3 milyarı ferdi kredi kartlarından kaynaklandı.
Tüketici kredileri içinde son 1 yılda da en fazla artan 343,9 milyar lira ile gereksinim kredileri oldu. Muhtaçlık kredilerinin hacmi bu devirde yüzde 67,7 büyüdü. Konut kredilerinde yıllık artış oranı ise yüzde 31’le yıllık enflasyonun çok altında kaldı. Diğer deyişle konut kredilerinde gerçek bazda düşüş yaşandı.
Bu kredilerin hacmi son bir yılda net 101 milyar lira büyüdü. Son 1 yılda oransal bazda en süratli artış yüzde 303’le taşıt kredilerinde yaşandı, fakat toplamdaki hissesi düşük olan bu kalem, toplam ferdî borç bakiyesini ölçü bazında net büyüme 59 milyar lira büyüttü. Son 1 yılda ferdî borçlar içinde gereksinim kredilerinden sonra en büyük net artışı yüzde 253,3 oranında net 258,4 milyar lira ile taksitli kredi kartı borçları kaydetti. Taksitsiz kart borçları da bu devirde yüzde 110,9 oranında net 162,9 milyar lira arttı.
KREDİLERİN ARTIK DÖRTTE BİRİ BİREYSEL
Toplam ferdî borçların neredeyse ikiye katlandığı son 1 yılda, toplam kredi pastasında en büyük hisseye sahip olan ticari ve öbür kredilerdeki büyüme ise yüzde 46,8’de kaldı. Geçen yılın 20’inci haftası (20 Mayıs) prestijiyle ferdi borçların toplam bankacılık kredileri içinde yüzde 18,7 olan hissesi, bu yıl tıpkı periyotta yüzde 22,4’e çıktı. Öbür deyişle bankacılık kesiminin her 100 liralık kredi alacağının 22,4 TL ile yaklaşık dörtte biri, tüketimin fonlanması formunda yurttaşlara kullandırılan borçlardan oluşuyor.
Bireysel borçlanmanın kulvar değiştirdiği dikkati çekiyor. Bu kategoride yer alan kanallardan konut alımı için çekilen kredilerin hissesi düşerken, artık taşınmaz ya da güçlü tüketim malı alımlarından çok nakit muhtaçlıklar için başvurulan gereksinim kredisi ve kredi kartı borçlarının hissesinin yıllar prestijiyle daima arttığı görülüyor.
BDDK datalarına nazaran toplam tüketici kredileri içinde konut kredilerinin 2014 sonunda yüzde 55 olan hissesi bu yıl 12 Mayıs prestijiyle yüzde 31,5’e düştü. Bu periyotta muhtaçlık kredilerinin hissesi ise yüzde 42’den yüzde 62,8’e çıktı. Taşıt kredilerinin hissesi da yüzde 3’ten yüzde 5,8’e yükseldi. Tüketici kredileri ve kart borçları toplamından oluşan toplam ferdî borçlar içinde kredi kartlarının hissesinin da bu devirde yüzde 24,1’den yüzde 33,1’e yükseldiği belirlendi.
“ASGARİSİNİ” ÖDEME TUTUMU
Taksitli kredi kartı borç bakiyesindeki büyümede, taksitli alışverişler ve taksitli nakit avans kullanımından kaynaklanırken, kart borçlarındaki genel büyümede yurttaşların kıymetli bir kısmının mevcut gelirinin aylık hayat maliyetine yetmemesi nedeniyle başvurduğu zarurî “asgari tutarı”nı ödeyip kalan alacağı faiz işleyecek biçimde devretme alışkanlığının tesirli olduğu belirtiliyor. Kredi kartının her ay minimum fiyatını ödeyip kalan borcu devretmeye ait yasal bir pürüz bulunmuyor.
Ancak minimum ödeme yapılıp kalan borcun bir sonraki aya devredilmesi durumunda buna akdi faiz uygulanıyor. Daima taban fiyat ödendiğinde katlanarak büyüyen bir borç bakiyesi oluşuyor ve bunu kapatmak güçleşiyor. Büyüyen kart borcuna tahlil olarak yurttaşların değerli bir kısmının bankadan tüketici kredisi çekerek borcu kapama yoluna gittiği dikkati çekiyor.
Patronlardunyasi.com
