DIŞ HABERLER
ABD ile İran ortasında tansiyonun yükseldiği bir devirde, petrol ve gaz nakliyeciliği bakımından global kıymete sahip olan Hürmüz Boğazı yakınlarında tankerlere yönelik hücumların artması Boğaz’dan geçişin maliyetini artırmaya başladı. Hürmüz Boğazı’ndan geçen gemileri sigortalama bedelinin ataklar nedeniyle son iki ayda 10 kat arttığı belirtiliyor.
BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan nükleer muahededen çekilen ABD’nin İran’a karşı başlattığı ekonomik yaptırımlar Körfez’de tansiyonu yükseltiyor. İran’ın petrol ihracatını amaç alan yaptırımlar sonrasında İran ile Umman hudutlarını ayıran Hürmüz Boğazı’nda mayıs ayından bu yana 6 tanker ve 1 Amerikan insansız hava aracı atağa uğradı.
Amerikan gemicilik şirketi Ardmore Shipping’in CEO Anthony Gurnee, dünyanın en kıymetli petrol geçiş rotalarından olan Hürmüz’den geçen tankerlerin sigorta bedellerinin son haftalarda fırladığını söylüyor. Gurnee, ABD’de katıldığı bir televizyon programında yaptığı açıklamada, “Bir nakliye şirketi ve global denizcilik sanayisinin kesimi olarak, grubumuza ve gemilerimize yönelik tehditleri çok ciddiye alıyoruz” dedi.
Her gemi, yüksek riskli bölgelere girerken yıllık savaş riski kapsamı ve ek bir “ihlal” primi de dahil olmak üzere çeşitli sigorta cinslerine gereksinim duyuyor. Reuters’in bildirdiğine nazaran, bu farklı primler yedi günlük bir müddet için geminin bedeline yahut gövdeye nazaran hesaplanıyor. Gurnee, “Şu anda, Hürmüz Boğazı’nı geçmek her zamanki (ancak) sigorta işi, hücumların bir sonucu olarak son iki ayda 10 kat arttı” dedi.
Gemi kıymetinin %0.025’inden yüzde 0.25’e düzeyine çıktı
Japon Nikkei Asian Review’in endüstriyel kaynaklarına dayanan bir raporunda da, Hürmüz Boğazı’ndan geçen tankerler için ek sigortaların Haziran ayında iki gemiye saldırılmadan evvel yaptıklarının 10 katına mal olduğunu belirtilmişti. Raporda, sigortacıların Mayıs ayı sonlarında Birleşik Arap Emirlikleri kıyılarında dört tanker atağa uğradıktan sonra Hürmüz Boğazı’ndan geçen tankerlere, gemi bedelinin % 0,025 oranında ek fiyat getirdikleri belirtiliyor. Raporda, bu ekstra fiyatın 13 Haziran akınlarından bu yana ise % 0.25’e çıktığı kaydediliyor.
Günde 18.5 milyon varil petrol geçiyor!
Hürmüz Boğazı Ortadoğu’daki petrol üreticisi ülkelerin Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve ötesine ikmal yaptığı kritik bir güzergâh. On yıllardır süregelen bölgesel tansiyonların de merkezi. İran ile Umman sonlarını ayıran boğaz, Umman Körfezi ve Basra Körfezi ortasında yer alıyor . Boğazın en dar noktasında genişlik 33 kilometreye ulaşırken, su kanalı, iki tarafa de 3 kilometrelik bir nakliye rotasını kapsıyor. ABD Güç Enformasyon İdaresi’nin varsayımlarına nazaran 2016’da boğaz sularından günde 18.5 milyon varil petrol taşındı. Vortexa şirketine nazaran 2017’de bu ölçü, günde 17,2 milyon varil, 2018’in birinci yarısında ise günde 17,4 milyon varildi. Global petrol tüketiminin günde yaklaşık 100 milyon varil olduğu düşünülürse, bunun beşte biri Hürmüz Boğazı’ndan taşınıyor. İkmal edilen ham petrolün büyük bir kısmı Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nü (OPEC) oluşturan Suudi Arabistan, İran, BAE, Kuveyt ve İran’dan ihraç edilerek Hürmüz Boğazı’ndan öbür ülkelere ulaştırılıyor. Dünyanın en büyük LNG ihracatını yapan Katar’ın ürettiği sıvılaştırılmış doğal gazın neredeyse tamamı bu güzergâhtan geçiriliyor.
