Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İVME (İleri, Verimli, Ulusal Endüstri) Finansman Paketiyle hammadde ile orta malı ithalatı, makine imalatı ve tarım olmak üzere 3 ana faaliyet alanına, 3 kamu bankasının iştirakiyle, yılsonuna kadar 30 milyar liralık finansman sağlanacağını açıkladı.
İVME Finansman Paketi’nden, 4 temel özelliği taşıyan; ithalat bağımlılığı yüksek, dış ticaret açığı veren, istihdama katkısı ve ihracat potansiyeli yüksek dallar yararlanacak. Stratejik öncelik, orta yüksek ile yüksek teknoloji eserler ve bölümlerinde olacak. Paketin eser odaklı finansman yaklaşımını benimsediğini belirten Bakan Albayrak “Sadece bölüm bazında kıymetlendirme yapılarak değil, dış ticaret açığına müspet katkı sağlama potansiyeli olan eserlere finansman sağlanacak. Bu sayede, ilgili eserlerin memleketler arası pazarlarda rekabet gücünün artırılması hedeflenecek ve böylelikle stratejik eserlerin ihracat potansiyeli ortaya çıkarılmış olacak. Yerli üretim kabiliyetimiz güçlenecek, Türk endüstrisinin teknik altyapısının daha da ileri düzeylere taşınması sağlanacak” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İVME paketinin de endüstricinin, üreticinin finansmana kolay erişimini uygun maliyetlerle mümkün hale getirmiş olacağını tabir etti. Üç ana faaliyet alanı, hammadde ve orta malı imalatı, makine imalatı ve tarım olarak belirlendiğini belirten Albayrak, “İlk finansman alanımız hammadde ve orta malı imalatı. Bu alanda sağlayacağımız güzelleşme, cari istikrara olumlu istikamette çok kıymetli katkılar sağlayacaktır. Bu alanda kimyasal/ medikal (eczacılık) eserler, plastik ve kauçuk eserler; yapay ve sentetik iplikler; kağıt, karton ve mukavva bölümleri olmak üzere 4 alt başlık belirlendi. Bu kapsamda; temel eczacılık eserleri, boya hususları ve plastik hammaddeler vb. birçok sanayi eseri desteklenmiş olacak” diye konuştu.
Albayrak, başta sayılan 4 ana başlığın altında, birincil formda plastik hammaddeleri, organik temel kimyasallar, yapay sentetik elyaf başta olmak üzere uçucu yağlara, inorganik temel kimyasal hususlara kadar 21 alt başlıkta hammadde ve orta malı üretiminin destekleneceğini söyledi. Bu kapsamda desteklenecek eserlerin Türkiye’nin ithalatındaki hissesinin 28,2 milyar dolar olarak dikkati çektiğini belirten Albayrak, bu büyüklükte bir ithalatın çok çok aşağı çekebileceğinizi kaydetti. Albayrak, hammadde ve orta malı üretiminde 2 yıla kadar anapara geri ödemesiz -azami 10 yıl olmak üzere- 150 milyon TL ye kadar yatırım kredisi sağlanacağını ve bunun yanı sıra, 1 yıla kadar anapara geri ödemesiz -azami 5 yıl olmak üzere- 30 milyon TL ye kadar işletme kredisi verileceğini lisana getirdi.
Yatırımda 150 milyon TL işletmede 30 milyon TL
Albayrak, desteklenecek ikinci ana faaliyet alanının makine imalatı olacağını aktararak, “2010-2018 periyodunda makine teçhizat bölümünde dış ticaret açığı ortalama 23 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu alanda, ‘elektrikli makine ve aksamları’, ‘bilgisayar, elektronik, optik’, ‘motorlu taşıtların aksam ve parçaları’, ‘motor ve aksamları’, ‘genel sanayi makine ve aksamları’ ve ‘elektrikli teçhizat makineleri’nden oluşan altı kesim dayanak kapsamında önceliklendirilecek” bilgisini verdi.
Albayrak, bu başlıklar altında; musluk valf/vana, motor ve türbin, tarım ve ormancılık makineleri, elektrik motorları, jeneratörler ve transformatörler üzere 22 alt başlıkta üretimi destekleyeceklerini lisana getirerek, şunları kaydetti: “Tüm bu 22 alt başlıktaki ithalatımıza baktığımızda yaklaşık 18 milyar dolarlık bir ithalat gerçekleştiriyoruz. Hammadde ve orta eser ithalatındaki kalemlerin toplamı bu iki başlıkta toplamda 46,2 milyar doların üzerindeki cari açık tesirini kırabilmeyi amaçlıyoruz. Makine imalatı finansmanında 2 yıla kadar anapara geri ödemesiz, azami 10 yıl olmak üzere, 150 milyon TL’ye kadar yatırım kredisi sağlanacak. Bunun yanında, 1 yıla kadar anapara geri ödemesiz, azami 5 yıl olmak üzere, 30 milyon TL’ye kadar işletme kredisi verilecek.”
Tarıma yüzde sıfır ila yüzde 14.25 faizli kredi
Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, desteklenecek üçüncü ve son ana faaliyet alanının da tarım dalı olacağını belirterek, “Tarım gerek enflasyonla gayret, gerek ihracatın artması, gerekse ithalatın azalması açısından büyük kıymet taşıyor.” dedi. Bu alandaki başlıkları “seracılık”, “soya, mısır, ayçiçeği üretimi”, “hayvancılık- yem bitkisi üretimi” ve “Birlikte Ekipman Paketi”nden oluşan dört başlık belirlediklerini aktaran Albayrak, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Tarım kesiminde sağlanacak kredilerin vadesi, seracılıkta işletme kredileri için 14 ay, yatırım kredileri için de 84 ay olarak belirlendi. Seracılık dışındaki tarım alanlarında da işletme kredileri için 12 ay, yatırım kredileri için de 60 aya varan vade sağlanacak. Verilecek kredi fiyatları da işletme masraflarının tamamına kadar, çağdaş basınçlı sulama sistemi yatırımlarına yüzde 100 yatırım kredisi, seracılık ve mekanizasyon yatırımlarının yüzde 75’ine kadar yatırım kredisi olarak uygulanacak. Tarım alanında verilecek tüm bu kredilerin faiz oranları da yüzde 0 ila yüzde 14,25 ortasında değişecek.”
Teknik resesyon süreci geride kalacak
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Yurt dışı finansman konusunda da rahat konumumuzu koruyoruz. Gerek finansman, gerek cari açık, gerekse istihdam ve yatırımlarda dengelenme süreci, tüm ataklara ve siyasi durum almalara karşın güçlü bir biçimde rayına oturuyor. Birinci çeyrekten itibaren, bir evvelki çeyrek bazlı, teknik resesyon süreci inşallah geride kalacak. İkinci yarıdan itibaren de büyüme tarafında daha da olumlu gelişmeleri göremeye başlayacağız” açıklamasını da yaptı.
2 farklı faiz seçeneği sunulacak
Berat Albayrak, tüm bu alanlarda ortak olarak uygulanacak kredi paketlerinde 2 farklı faiz seçeneği sunulacağını belirterek, bunlardan birincisinin “Enflasyon Endeksli Kredi Seçeneği” olduğunu söyledi. Albayrak, şu bilgileri verdi: “Kredi kullandırım tarihi prestijiyle yıllık TÜFE oranları baz alınarak belirlenecek, kredi vadesi müddetince kredi kullandırım tarihinden itibaren yılda bir kere olmak üzere 0-2 yıl için TÜFE + 2 puan, 2-10 yıl için TÜFE + 3 puan olarak güncellenecek.
Enflasyonda bilhassa önümüzdeki aylarda sağlanacak düşüş göz önüne alındığında, paketin avantajları çok daha artacak, ortalama kredi maliyetlerinden çok çok daha uygun düzeylere gelecek.” İkinci seçeneğin ise “Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) Endeksli Faiz Seçeneği” olduğunu aktaran Albayrak, şunları kaydetti: “Yine kredi kullandırım tarihinden itibaren yılda bir kere, 0-2 yıl için DİBS + 1 puan, 2-5 yıl için DİBS + 2 puan, 5-10 yıl ortası içinse DİBS+3 puan olarak güncellenecek. Ayrıyeten paket kapsamında teminat mektubu, akreditif, garanti mektubu üzere cari kurullarda yüzde 20 indirim uygulanacak.”
‘İvme Finansman Paketi hakikat hedef’
– İTO Lideri Şekip Avdagiç: “Rekabet gücümüzü artıracak, bizi teknolojik çağa taşıyacak her siyaset adımını önemsiyoruz ve destekliyoruz. İvme Finansman Paketi’nde yer alan bilhassa uzun vadeli ve uygun maliyetli finansman imkanı, iş dünyasının yatırım iştahını artıracaktır. Takviye sisteminin çalışması, dış istikrara kalıcı olarak olumlu tesir yaparken, istihdamda artış sağlayabilecektir. Yüksek teknoloji eserlerinin imalat sanayi eserleri ihracatındaki hissesini yüzde 3.9’dan yüzde 10’a çıkarmak, ülkemizdeki ekonomik atmosferi büsbütün değiştirir. Türkiye bilgiyi yeniliğe dönüştürecek ve bu yeniliğe kullanacak süreci başaracaktır.”
– ASKON Lideri Orhan Aydın: “İVME finansman paketinde geçen ana dallar ve 21 alt kesim cari açığımızı en çok tetikleyen dallar. Bir çok katmadeğerli eserler noktasında hammaddemizin olmayışı, döviz kurun yüksekliği ve üretim için finansman yetersizliği üzere başlıklar ihracata dayalı büyümemiz için en büyük sorunlardandı. Bu nedenlerle büyüme oranımız ile zıt orantılı bir biçimde 40 yıldır cari açık noktasında ekonomik olarak meşakkatler yaşamaktaydık. Sanayi Bakanlığımızın teşvikleri ile örtüşen bu paket yüksek büyüme yüksek cari açık olgusunu yıkacaktır. Üretimde vakitle ithalata bağımlılığı azaltacak ve büyümede cari açık yazgı olmaktan çıkacaktır.”
Diğer bankaların izlemesini bekliyoruz
Toplantıya katılan Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın, “Önümüzdeki süreçte, öbür iştirak bankalarının ve konvansiyonel bankalarımızın da bu kapsamda misal çalışmalar yapacaklarını ve bizleri izleyeceklerini ümit ediyoruz” dedi. Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan da, “Ülkemizin istikrarı istikrarlı büyümesi ve toplumsal refahı ismine üzerine düşen tüm sorumlulukları en uygun halde yerine getirmek için çalışacak, işletmelerimizin de muhtaçlık duydukları finansal takviyesi sağlayarak onlarla birlikte büyüyeceğiz. Finansman paketinin de bu doğrultuda ülke iktisadına büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz” diye konuştu. Vakıfbank Genel Müdürü Mehmet Emin Özcan ise bu protokolün sürdürülebilir büyüme açısından çok büyük kıymet taşıdığına inandığını belirterek, “Sürdürülebilir büyüme lakin katma bedeli yüksek yatırımlar ile mümkün olabilir. Bu noktada kaynakların aktif ve verimli kullanılarak, gerçek dağıtılması hayatı ehemmiyet taşıyor” dedi.
