İran Ulusal Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri Ali Şemhani, nükleer muahedeyi tek taraflı sürdürmeyeceklerini ve mutabakattaki taahhütlerin kademeli azaltılması kararının İran’ın “değişmez stratejisi” olduğunu söyledi.
İran resmi ajansı IRNA’nın haberine nazaran, Şemhani ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un üst seviye danışmanı Emmanuel Bonne, başşehir Tahran’da nükleer muahedeyi görüştü.
ABD’nin muahededen tek taraflı çekilmesinden sonra İran’ın bir yılı aşkın müddettir muahedeyi tek başına sürdürdüğünü ve Avrupa’nın bu süreyi değerlendiremediğini tabir eden Şemhani, “İran’ın kesin kararı, başka tarafların nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini yerine getirdiği ölçüde taahhütlerini yerine getirmektir. Muahedeyi tek taraflı sürdürme periyodu sona erdi.” dedi.
Talepleri karşılanıncaya kadar nükleer mutabakattaki taahhütlerin kademeli azaltılmasının İran’ın “değişmez stratejisi” olacağını belirten Şemhani, bununla ilgili adımların muahedenin 26 ve 36’ncı hususlarına dayanarak atıldığını tabir etti.
Avrupa ülkelerinin ABD’nin tek taraflı siyasetine karşı etkisizliğini eleştiren Şemhani, “ABD, Avrupa’nın bağımsızlığını da rehin almış durumda. Avrupa Birliği ülkeleri, bağımsızlıklarını korumak için ABD’nin tek taraflı siyasetlerine karşı durmalıdır. ” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Danışmanı Bonne ise Tahran ile Washington ortasında ara bulucu rolüyle ya da ABD’nin bildirisini taşımak için Tahran’a gelmediğini belirtti.
Macron’un nükleer muahedeyi korumak ve gerginliği azaltmak için çalıştığını aktaran Bonne, “Emmanuel Macron, ABD’nin İran’a karşı ekonomik savaşında ateşkes sağlayabilmek için ortak teşebbüslerde bulunuyor ve bu teşebbüslerin artan tansiyonları azaltacağına inanıyor.” sözlerini kullandı.
İran Avrupa ile petrol ticaretini sürdürmek istiyor
ABD idaresi, geçen yıl mayıs ayında 2015’te imzalanan nükleer muahededen çekilerek, İran’a yönelik yaptırımları yine uygulamaya başlamıştı.
İran da 8 Mayıs 2019’da mutabakatın taraflarına çıkarlarının korunması davetinde bulunmuş aksi takdirde mutabakattaki taahhütlerini sonlandıracağını açıklamıştı. Tahran idaresi, kısa mühlet evvel de mutabakatta belirtilen uranyum zenginleştirme oranını aştığını duyurmuştu.
Washington’un muahededen çekilmesinin akabinde Tahran idaresini nükleer mutabakatta tutmak isteyen Almanya, İngiltere ve Fransa, İran’la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD’nin yaptırımlarından korumak için ocak ayında INSTEX isminde özel bir ödeme düzeneği kurmuştu. İlaç ve besin ticaretini kapsayan INSTEX’te birinci süreç iki hafta evvel yapılmıştı. İran, ödeme sisteminin petrol ticaretini de kapsamasını istiyor.
Kaynak: AA
