Kripto dünyasının en büyük dördüncü borsası olan FTX’in iflası, bir müddettir kıymet kaybeden piyasada domino tesiri yarattı. Dün WSJ, FTX’in iflası sonrası para çekimlerini durduran BlockFi’nin iflas müracaatında bulunacağını yazdı.
Benzer bir açıklama da en eski kripto kredi platformlarından olan Genesis’ten geldi. Genesis, FTX’in iflasının akabinde para çekme taleplerinin mevcut likiditeyi aştığını, borç verme ve yeni kredi oluşturma süreçlerini askıya alacağını açıkladı.
Gelişmelerin akabinde Binance’in CEO’su Changpeng Zhao, Twitter’dan yaptığı paylaşımında, likidite sorunu yaşayan güçlü projelere yardım için bir fon oluşturduğunu açıkladı ve “Kripto bir yere gitmiyor. Biz hâlâ buradayız. Haydi tekrar inşa edelim” dedi.
‘Güven oluşana kadar kriz sürebilir’
Bloomberg HT’den Begüm Parıltı Alkış’a gelişmeleri pahalandıran Kadir Has Üniversitesi öğretim vazifelisi İsmail Hakkı Polat, kripto para piyasalarının uzun soluklu bir karmaşa periyoduna girdiğini ve itimat ortamının oluşana kadar bunun sürebileceğini söyledi.
Polat ayrıyeten ekosistemde kripto para okuryazarlığının düşüklüğüne ve sistemlerin gereğince şuurlu kullanılmadığını vurguladı: “Okuryazarlığı eksik kitle için kripto varlık alım-satım platformlarının acil bir düzenleme noktasına gitmesi gerekiyor.”
‘Yükümlülük ve varlık ortasındaki dengesizlik’
Peki, kartopu tesiriyle büyüyen kaygı ve kriz ortamı ne anlatıyor?
Bahçeşehir Üniversitesi Blockchainist Merkezi Yöneticisi Dr. Bora Erdamar, bu noktada ‘yükümlülüklerle varlıklar ortasındaki dengesizliğe’ dikkat çekti: “Bir anda fark edildi ki FTX’in varlıkları 900 milyon dolar, yükümlülükleri 9 milyar dolar.” Erdamar, sorunun temelinde riskin yönetilememesinin ve bilanço tutulamamasının yer aldığını söyledi.
Ekosistemde monopolleşme tehdidi
Kripto ekosistemindeki meselelerin kaynağını yeniden merkezi yapılarda gördüğünü söyleyen Erdamar, yaşanan krizle Binance’in pazardaki tesirinin arttığına ve biraz daha monopol bir yapı haline geldiğine dikkat çekti: “Ekosistemde monopoller görmeye başladık, daha da görebiliriz.”
Kripto para piyasalarını, yatırımcıları maruz bıraktığı riskler açısından klasik finansla kıymetlendiren Mindstone Blockchain Labs CEO’su Tansel Kaya’ysa “Gitgide klasik finansla içiçe geçiyor. Daima bir düzenlenmeyle birlikte kripto varlıkları daha fazla bankacılık sisteminin içerisine girdiğini görüyoruz. Kripto varlıklar ortaya çıkış ideolojisinden uzaklaşıyor” dedi.
