Ünlü işkadını Leyla Alaton, GÜNAYDIN’dan Tuba Kalçık’a konuştu. “Babam Yahudi, annem değil. Musevilere nazaran annemden ötürü Yahudi bile değilim. Kendimi hiçbir vakit azınlık olarak hissetmedim” diyen Alaton, “Ben Türk’üm, bu kültürde büyüdüm. Bunun dışındaki tüm kimlikleri reddediyorum. Evvel Türk, sonra da dünya vatandaşıyım. İnsanları dini kimlikleri üzerinden ayrıştırmamalıyız” dedi.
“Türkiye bayan hakları konusunda güzel bir noktaya geldi, bayana karşı şiddet konusunda toplumda fevkalade bir farkındalık oluştu” diyen Alaton, devletten sivil toplum kuruluşlarına kadar herkesin bu bahse takviye veren projeler yürüttüğünü söyledi.
BABAM DEVLETE KÜSMEDİ
“Varlıklı bir ailenin kızı olduğumu üniversitede anladım” diye bir açıklamanız vardı. Neden üniversiteye kadar bunu hissetmediniz?
Varlıklı bir ailenin kızı olarak dünyaya gelmedim. Babam Varlık Vergisi’nden, annem ise 2. Dünya Savaşı’ndan ötürü hayata sıfırdan başlamış insanlardı. Varlık sonradan kazanıldı. Babam ortağı Üzeyir Garih ile birlikte kazandıklarını tekrar işe yatırıyordu.
Mütevazı kaidelerde büyüdüm. Ünlü ailelere mensup olunca toplumda bu türlü bir algı var ne yazık ki… Varlık içinde yüzdüğümüzü, her şeyi çarçabuk elde ettiğimizi düşünen bir kesim var ancak bu asla hakikat değil. Babam bize her şeyin değerini bilerek yaşamayı ve sahip olduklarım için şükretmeyi öğretti. İsraf istikrarımı bozuyor, her şeyi gerektiği kadar tüketmemiz gerekiyor. Ailemden bunu öğrendim.
Babanız İshak Alaton, Varlık Vergisi sonucu her şeyini kaybetmiş bir aileden geliyor. Küskün müydü bundan ötürü ülkeye?
Hayır, asla hiç küskün olmadı. “İyilik yaparak yaşadıklarımın intikamını alacağım” kaygısı. ‘Varlık Vergisi üzere kararları veren de insandır’ diye düşünürdü ve bundan ötürü da devlete küskünlüğü yoktu. 80 yaşında ülkeye katkı sağlamak ismine medikal alanda fabrika kurmuş bir insandı. Daima ülkesini çok sevdi, bu topraklara yarar sağlamak için çalıştı. Babam insan seven, herkesi olduğu üzere kabul eden biriydi. Çok da demokratik bir babaydı. Babam sayemde feminist olmuştu. Erkek dünyasında, yaşadığım zorluklara, ayrımcılıklara şahit oldu. Bunu görünce bayanları daha çok anlamaya ve onlara takviye olmaya çalıştı.
Siz kendinizi kimlik olarak nasıl tanımlıyorsunuz? Kendinizi azınlık olarak hissetiniz mi?
Hayır, kendimi hiç azınlık olarak hissetmedim. Ben kendimi Türk olarak tanımlıyorum. Öteki kimliğim yok. Kendimi dini kimlik üzerinden tanımlamıyorum. Yahudi olarak kendimi hissetmediğim için de o denli davranmıyorum, babam da böyleydi. Babam Yahudi, annem değil. Musevilere nazaran ben Yahudi bile değilim annemden ötürü. Evlatlarıma da bu bahiste tercih hakkı bıraktım. Ben Türk’üm ve bu kültürde büyüdüm. Bunun dışındaki tüm kimlikleri reddediyorum. Evvel Türk sonra dünya vatandaşıyım. İnsanları dini kimlik yüzünden ayrıştırmamak gerekiyor. Dünya bu ayrıştırmalar yüzünden çok çekti, artık buna son verilmeli.
ÇOK TANINAN BİR ÜLKEYİZ EKONOMİMİZDEN UMUTLUYUM
Bir işkadını olarak Türkiye iktisadı hakkında neler düşünüyorsunuz?
Ülke iktisadının geleceğinden umutluyum. Post-kovid süreci yaşanıyor, bu salgının bedelini ödüyor dünya. Kovid bütün ülkelerin iktisadını etkiledi. Biz de hissemizi aldık hem ruhsal hem de ekonomik açıdan. Bugün savunma endüstride nasıl bağımlı değilsek, medikal kesimde de tıpkı noktaya gelmek için babam yıllarca emek verdi. 80 ülkeye ihracat yapıyoruz, gayemiz yerli ve ulusal iktisada katkı sağlamak, ihracatımızı daha da çoğaltmak.
Türkiye çok değerli bir ülke. Ortadoğu’da da Avrupa’da da çok sevilen bir ülke. Dünya basınını yakından takip ediyorum, vakit zaman Türkiye’ye yönelik olumsuz haberler yer alıyor lakin bu basının taraflı duruşundan kaynaklanıyor. Memleketler arası basında tarafsız habercilik yerini taraf tutarak haber yapan bir anlayışa bıraktı. Tüm bunlara karşın, ülkemiz çok tanınan. Terör olayları dünyanın her yerinde yaşanıyor. Avrupa’da da oluyor. Hayat pamuk ipliğine bağlı. Her yerde yakalanabilirsin terör hareketine. Benim çok yakınım Taksim’deki terör saldırısından 3 dakika vakit farkı ile kurtuldu.
ŞİRKET KURDUM, TANIDIĞIM KİMSE BANA İŞ VERMEDİ
İş hayatınızla ilgi yaşadığınız büyük kırılmalar oldu mu?
Amerika’daki işimi bırakıp Türkiye’ye dönmem birinci dönüm noktalarımdan biridir. Üzeyir Garih’in asistanlığını yaptıktan sonra gayrimenkul projelerinin satışında çalıştım. Sonra kendi PR şirketimi kurdum.
Tanıdığım kimse bana iş vermedi. Bu bana iş hayatında çok yakınlarına bile güvenmemem gerektiğini öğretti. Boşandıktan sonra iki erkek evladımı tek başıma büyüttüm. Bu süreç bana ‘kimden çocuk yapacağının, hayattaki en değerli karar’ olduğunu gösterdi. Çalışan anne olarak çocuklarımla kaliteli vakit geçirmeye dikkat ettim, 9 yıl evlatlarımı okula ben bıraktım. Bayanlar, evlenip anne olunca iş hayatını bırakıyorlar. Bunu yapmasınlar, bayanın da konut iktisadına katkıda bulunması üretmesi çok değerli. Çocuklara da hakikat rol model olmak, şuurlu çocuk yetiştirmek gerekiyor.
KUTUPLAŞMANIN TUZAĞINA DÜŞMEYELİM
Sosyal medyadaki linç kültürünü siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Başlıklara bakarak fikir sahibi olunuyor. Toplumsal medya insanları yüzeysel yargılamamıza sebep oldu. Çok az bilgi ile büyük fikir sahibi olunup bunun üzerinden tartışmalar çıkıyor. Kutuplaşmamızın artmasına da sebep oluyor. Bunu siyasette de toplumsal bahislerde da görüyoruz. Kutuplaşma tuzağına düşmemeliyiz. Mesela, toplumsal medyada Suriyelilere karşı paylaşımlar görüyorum. “Ülke Suriyelilerle doldu” diyerek ırkçılığa varan tabirler var. Yıllarca Almanya’daki Türkler ırkçılıktan ötürü kötülüklere maruz kaldı. Onlar bizi dışladığında biz nasıl eleştiriyorduk onları, artık birebir şeyi biz Suriyelilere ve öbür göçmenlere karşı yapmamalıyız. Toplumsal medya bu dışlamayı da körüklüyor, tuzağa düşmemeliyiz. Ben iş kadınıyım, kim ülke için hizmet ederse onu takdir ederim. Kutuplaşmaya karşıyım, ben bir tarafta durmak zorunda değilim. Senin saçını beğenirim, öteki kişinin gözlerini. Mecbur muyum her şeyi tek tarafta beğenmeye? Toplumsal medya bizi kutuplaştırma tuzağına düşürüyor. Kutuplaşmanın tuzağına düşmeyi reddediyorum. Kalemiz Türkiye bizim, ülkemizin uygunluğuna odaklanmalıyız. Kalenin içinde birbirimizi yersek, dışarıda çaba etmeye gücümüz kalmaz.
AKILLI ERKEK FEMİNİST OLUR
Türkiye’de feminizm ismi altında erkek düşmanlığı yapan bir kesim de var…
Feminizm erkek düşmanlığı demek değildir. Erkelerin bayan ayrımcılığı konusunda farkındalığının artmasını istiyoruz. Feminizmi bir sarkaç üzere düşünmek lazım. Bir uçtan öbür uca giderken ortayı bulacaktır. Feminizm, bayanların toplumdaki tüm erkeklerle eşit haklara sahip olması için uğraşan bir akım. Şiddet gören, ezildiği halde maddi olanaksızlıklar yüzünden susan, çocuk yaşta evlendirilen bayanlarımız var bu ülkede. Bunların hakları için uğraş etti feministler.
O yüzden vakit zaman bahsettiğiniz aşırılıklar da olsa feministlerin bu eforunu takdir etmek gerekiyor. Türkiye, bayan hakları konusunda çok yeterli bir noktaya geldi. Bayana karşı şiddet konusunda toplumda dayanılmaz bir farkındalık var artık. Devlet de sivil toplum kuruluşları da bu bahiste takviye veren projeler yürütüyor. Genç kızlarımız uyandı, daha da ileriye gidebilmek için genç erkeklerimizi de eğitmemiz gerekiyor. Eşitlikçi bir yaklaşımla; her şeyi birlikte yapacağız, üreten, iktisada katkı sağlayan eş isteyen erkeklerin sayısı giderek artıyor. Günümüzde aslında ülkemizdeki birçok erkek feminist fakat farkında değil. Aslında akıllı erkekler feminist olur.
