HDP’nin Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurulu’nun (BTK) bant daraltma uygulamasının seçim güvenliği açısından araştırılması için verdiği önergenin TBMM Genel Kurulu’nda öne alınması önerisi, AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile reddedildi.
Saldırının çabucak akabinde Twitter ve Youtube ile başlayan daraltma vakitle tüm platformlara yayılmıştı. İlerleyen saatlerdeyse Instagram, YouTube, Facebook ve Twitter’a kimi sağlayıcılar erişimi büsbütün durdurdu. BTK ‘aykırı görüntüler’ nedeniyle bu uygulamanın yapıldığını açıkladı.
Bant genişliği nedir?
İngilizce ‘bandwidth’ denilen bant genişliği, internete bağlı aygıtların makul bir vakit aralığında alacağı datayı tanımlıyor. Daraltılmasıyla vakit aralığında alınan bilgi ölçüsü düştüğü için erişim giderek zorlaşıyor.
AKP ve MHP’nin oylarıyla kabul edilen ‘sansür yasası’yla birlikte bant genişliğinin daraltılması kararı BTK’ya iletiliyor. BTK da bu kararı erişim sağlayıcılarına ileterek uygulanmasını istiyor. Bu karar iletildikten en geç dört saat sonra uygulamaya giriyor.
İstiklal Caddesi’ndeki bombalı akının üzerinden kısa mühlet geçtikten sonra yürürlüğe giren bu uygulama uzun müddet yürürlükte kaldı. Bu müddette atağa ait yayın yasağı da uygulandığı için bilgiye erişimde önemli problemler çıktı.
Ortaya çıkan tablo salı günü Meclis’te muhalefetin de gündemindeydi. Muhalefet kulislerinde sohbet eden milletvekilleri, tablonun seçmen nezdinde tasa yarattığı kanılarını paylaştı. HDP’yse durumu araştırma önergesiyle Meclis gündemine taşıdı.
HDP kümesi, Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumunun bant daraltma uygulamasının seçim güvenliği tarafından araştırılması maksadıyla araştırma önergesi verdi.
Milletvekilleri önerge hakkında konuştu.
HDP’li Ali Kenanoğlu: “Bunun mahkeme kararı olmadan uygulanması, sürecin yerine getirilmemesi sorununun TCK 257, 244 ve 124’e nazaran kabahat olduğunu tabir etmek gerekiyor zira Anayasa açısından da son derece sorunlu bir durum. Burada vazifesi berbata kullanma kelam konusu, bilişim sistemini engelleme kelam konusu ve şahıslar ortasındaki haberleşmeyi hukuka ters bir halde engelleme kelam konusu. Bütün bunlar seçim sürecine giderken ülkenin şaibeli birtakım seçim süreçlerini de atlattığı bir periyotta akla birçok soruyu getiriyor ve bu nedenle de bu mevzunun araştırılmasını istiyoruz. Natürel, bu engelleme neye yapılıyor, niçin yapılıyor? Palavra bilgiyi, yanlış bilgiyi yaymak yani bunun için söyleniyor lakin temelinde biz şunu gördük ki bu engellemeyle birlikte palavra ve yanlış bilgi yayıldı ve yanlışsız bilgiye ulaşma engellendi.”
İYİ Parti’li Behiç Çelik: “Genel Konseyde kabul edilen sansür yasasının devlet tertibimiz için ne büyük ölçüde tehlikeli olduğu ortaya çıkmış bulunuyor. Seçim sürecinde yapılacak emsal müdahaleler çok daha ağır faturalar çıkarabilir; bizden uyarması.”
CHP Genel Lider Yardımcısı Onursal Adıgüzel: “BTK keyfî olarak bant genişliğini daraltıyor, yani vatandaşın haber alma özgürlüğünü, internete erişim özgürlüğünü, haber yapma özgürlüğünü elinden alıyor. Bant daraltması, bir sansürdür ve iktidarın gerçeklerden ne kadar korktuğunun göstergesidir. İktidar kriz idaresinden bir şey anlıyor mu? Maalesef, iktidar kriz idaresinden hiçbir şey anlamıyor, interneti engelleyerek aslında vatandaşı kaosa sürüklüyor. İktidarınız son buluyor; birinci seçimlerde yasaklar, iktidarınız, terör, yoksulluk son bulacak, tarih olacak.”
AKP ismine konuşan Mustafa Demir: “Bu uygulama olmasaydı neler olabilirdi? Bir, özel gayeli yani halkı paniğe sürükleyebilecek içerikler oluşturulup organize bir biçimde bot hesaplarla bütün her tarafa yayabilirlerdi. İki, oluşturulan bu bilgi kirliliğiyle beşerler yanlış kanaatlere yönlendirilebilirlerdi. Üç, bununla kamu sistemini ve kamu barışını bozacak altyapıyı oluştururlardı.”
Konuşmalardan sonraki oylamada araştırma önergesinin öne alınması AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edilmedi.
