Yaklaşık bir sene evvel başlatılan yeni modelde değersizleşen TL’nin ihracatı destekleyeceği, düşük faiz ortamının da yatırımları üst taşıyarak istihdamı artıracağı ve böyece cari istikrarın sağlanmasıyla enflasyonun düşeceğine inanılıyordu. Lakin bunların hiçbiri olmadı.
Bu uğurda faizleri daima düşüren Merkez Bankası (MB), enflasyon yüzde 80’i aşıp piyasa neredeyse büsbütün dolara dönününce ‘liralaşma stratejisi’ uygulamaya başlamış, talebi soğutmak için yükümlülükler getirmişti.
Dolar mevduatlarını TL’ye dönüştüremeyen bankalarsa, MB’nin dayattığı TL/dolar oranını sağlamak için yüksek faizle mevduat toplamaya başladı. Ticari kredi faizlerinin yüzde 18’e kadar indiği bir ortamda bu durum bankalar ismine daima bir ziyan manasına geliyor. Banka müdürleriyse bunun sistemik risk yarattığını söylüyor.
Nebati’ye şikayet etmişlerdi
Bu uygulamalardan rahatsızlıklarını belirten banka genel müdürleriyse, daha evvelki bir toplantıda MB Lideri Şahap Kavcıoğlu’nu Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye şikayet etmişti.
İstanbul’da Nebati’nin de katıldığı bir finans doruğunda konuşan İş Bankası Genel Müdürü Ortan da bölüm olarak tüm kredileri yeni iktisat modelini destekleyecek alanlara yönlendirdiklerini ancak yeniden de regülasyonlar nedeniyle modelin desteklediği kesimleri bile destekleyemeyecek noktaya geldiklerini belirtmişti.
İsim vermeden Kavcıoğlu’nun kararlarını eleştiren Ortan “Faiz oranlarının inmesi ne açıdan size fayda? Krediye daha ucuza erişebiliyorsanız, şayet kredinin fiyatlaması ucuzlamasına karşın krediye erişim güçleşiyorsa bunun kimseye bir yararı yoktur” diyerek enflasyonist ortamda kredi faizlerinin inmesine karşın krediye erişiminin zorlaştığını söylemişti. Ortan, “Ben faizleri indirdim, onlar kredi vermiyor” diyerek bankaları suçlamanın kolaycılık olduğunu söylemişti.
TOBB yetkilisi Onur Fayat da, faizlerin düşmesine rağmen finansmana erişimde dert olduğu belirterek ”Daha az kredi vermeleri istikametinde bankalara talimatlar verildiğini görüyoruz” demişti.
Nebati şikayetleri duymazdan geldi
Nebati, tüm bu şikayetleri görmezden gelmeye devam ediyor.
Twitter’da açıklamada bulunan Nebati, enflasyonist ortamda düşük faizli kredi siyasetine devam edeceğini söyledi.
Nebati, şunları dedi:
“Türkiye İktisat Modeli kapsamında, büyümemizi sürdürülebilir kılmak ve istihdam artışımızı desteklemek gayesiyle üretimi artırmaya yönelik, anti-enflasyonist kredi siyasetlerini uygulamaya devam ediyoruz.
Bu kapsamda, işletmelerimizin enflasyonun hayli altında, düşük maliyetle ticari kredilere ulaşmalarını sağlıyoruz. Gerçekten, Temmuz sonunda ticari kredi faizleri yüzde 30 civarındayken, artık yüzde 18’lere gerilemiştir.
Uyguladığımız siyasetler sonucunda sağlanan güçlü kredi büyümesinde, ticari kredilerin yükü yüksektir. Bankacılık dalının kredi hacmi Ekim sonu prestijiyle yıllık yüzde 68,2 artarken, tıpkı periyotta ticari kredi büyümesiyse yüzde 74,9 düzeyinde gerçekleşmiştir.
Ekonomimizin bel kemiği olan ve milyonlarca insanımıza istihdam sağlamaya devam eden KOBİ’lerimizin de kredilere kolay erişimini önemsiyor ve önceliklendiriyoruz. Bu yaklaşımımızın bir sonucu olarak KOBİ kredileri, tarihî ortalamasının 3 katından daha fazla büyümüştür.
Küresel resesyon beklentilerine karşın ekonomik canlılığımızı sürdürülebilir kılmak için ihtiyatlı teşvik siyasetlerini uygulamaya devam edeceğiz.”
Erdoğan da görmezden gelmişti
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da şikayetleri duymazdan gelmişti.
Erdoğan, “Finansmana erişim sıkıntısında iş insanlarımızın yanındayız” demişti. Erdoğan ayrıyeten, kamu bankalarının bu husustaki dayanaklarını artırmaları için “Uyarıda bulunuyorum, bulundum” diye konuşmuştu.
