Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) ‘Asgari Fiyat Gerçeği 2023 Araştırması’nı yayımlandı. Raporda özel kesim çalışanlarının yüzde 65’inin minimum fiyat civarında maaş aldığı belirtildi
DİSK-AR tarafından kaleme alınan raporda, özel bölüm personellerinin yüzde 21,7’sinin taban fiyata erişemediği açıklandı. Ayrıyeten özel bölümde taban fiyat ve altında fiyatla çalışanların oranının yüzde 50,4, minimum fiyat civarında (yüzde 10 altında yahut üstünde) çalışanların oranının yüzde 64,7 olduğu aktarıldı.
Öte yandan raporda ortalama fiyatın minimum fiyat haline geldiği vurgulandı. 2012 yılında brüt taban fiyat brüt ortalama fiyatın yüzde 44’ü iken 2016’da yüzde 53’e ve 2020’de yüzde 73’e yükseldi.
KAYIT DIŞI ÇALIŞANLAR MİNİMUM FİYAT ALAMIYOR
Kayıt dışı çalışanlarda minimum fiyat ve altında maaş alanların oranı yüzde 84 oldu. Öte yandan kayıt dışı çalışanların yüzde 23’ünün 1500 TL’nin altında bir gelir elde ettiği belirlendi.
KADINLARIN YÜZDE 55’İ TABAN ÜCRETLİ
Raporda bayanların çok büyük bir kısmının taban fiyat ve daha altında fiyatlarla çalıştığı saptandı. Taban fiyatın yüzde 10 fazlası ve altında fiyat alanların oranı genelde yüzde 48,7 iken bayanlarda yüzde 55,6 oldu.
AVRUPA’DA SONDAN ÜÇÜNCÜYÜZ
2012’de Avrupa’da Türkiye’den düşük taban fiyata sahip 12 ülke varken, 2022’de bu sayı 2’ye düştü. Türkiye’den daha düşük taban fiyata sahip iki ülke Bulgaristan ve Arnavutluk oldu.
25 ALTINDAN 9 ALTINA GERİLEDİ
Ayrıca minimum fiyat dolar ve altın cinsinden de geriledi. Merkez Bankası’nın yıllık ortalama Cumhuriyet altını fiyatlarına nazaran 2003 yılında taban fiyatın yıllık fiyatı ile 25 altın alınabilirken 2022’de yıllık net minimum fiyatla yalnızca 9 Cumhuriyet altını alınabiliyor.
2008’de yıllık 371 ABD doları olan taban fiyat 2016’da 430 dolara yükseldi. Sonra ekonomik ve siyasal istikrarsızlığa bağlı olarak taban fiyat dolar cinsinden gerilemeye başladı. Taban fiyat TL’nin bedel kaybının hızlanmasıyla 2022 yılı ortalaması olarak 298 ABD dolarına kadar geriledi.
