Rus önder, görüşme öncesinde yaptığı değerlendirmelerde, Türkiye’nin Avrupa’ya gaz tedariğinde en değerli dağıtım merkezi haline gelmesi amacını lisana getirdi. Erdoğan da Akkuyu’nun ehemmiyetine dikkat çekti.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Asya’da İşbirliği ve İnanç Artırıcı Tedbirler Konferansı (CİCA) kapsamında Kazakistan’ın başşehri Astana’da bir ortaya geldi.
Erdoğan ve Putin’in, doruğun düzenlendiği Bağımsızlık Sarayı’ndaki görüşmesi basına kapalı yapıldı.
Putin ile Erdoğan en son eylül ayında Semerkant’ta bir ortaya gelmişlerdi. Rusya ve Türkiye önderleri, daha önceyse ağustos ve temmuz aylarında da birer yüz yüze görüşme gerçekleştirdi.
Rusya Devlet Başkanı’nın yardımcısı Yuriy Uşakov, önderlerin bu sene bu kadar sık görüşmüş olmalarına istinaden, “Putin ve Erdoğan neredeyse her ay bir ortaya geliyorlar” demiş ve başkanların bunun yanında, sene başından beri 13 telefon görüşmesi de gerçekleştirdiklerini eklemişti.
Putin ve Erdoğan’ın Astana’daki görüşmeleriyse, Türkiye’nin Rusya ve Batı ülkelerinin temsilcilerini bir ortaya getirecek Ukrayna bahisli bir buluşma düzenlemek istediğinin bilindiği bir periyoda denk geliyor.
Söz konusu görüşme ayrıyeten, Rusya Devlet Başkanı’nın, şu an çalışmaz hâlde olan Kuzey Akım boru çizgileri üstünden iletilemeyen Rus gazının istikametini değiştirerek bu güç kaynağını Türkiye’de oluşturulacak büyük bir dağıtım merkezi üstünden Avrupa’ya tedarik etmeyi istediklerini açıklamasını izliyor.
Görüşme sırasında tarafların her iki hususta da birbirlerine somut teklifler iletmesi bekleniyor.
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde “Sizinle birlikte en üst seviyede gerçekleştirdiğimiz görüşmeler yeterli sonuçlar veriyor, ülkelerimiz ortasındaki mutabakatların hepsi yerine getiriliyor” dedi.
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde, Türkiye’de Rus gazı için bir dağıtım merkezi kurma niyetini iletti. Rusya başkanı, Türkiye’de oluşturmayı isteyecekleri gaz merkezinin bir sevkiyat alanı olmasının yanında, gaz fiyatlarının belirlendiği bir alan da olabileceğini söyledi.
Türkiye’ya Rus gazının tedarikinin ‘tam kapasite’ olarak sürdüğünü kaydeden Rusya Devlet Lideri, Türkiye’yi bu mevzuda ‘en sağlam partner’ olarak gördüklerini belirtti:
“Avrupa’dan bile daha inançlı bir güzergah olan Türkiye, gaz tedariki konusunda en inançlı güzergah haline geldi. Sizin tavrınız sayesinde bu gaz boru sınırını çok daha ağır bir formda kullanmayı hedefliyoruz.”
Putin: Havaya uçurmaya çalışsalar da TürkAkım çalışmaya devam ediyor
Putin “Tanrıya şükür, TürkAkım, onu havaya uçurmaya çalışmış olsalar dahi, başarılı bir biçimde çalışmaya devam ediyor” diye ekledi. Rusya başkanı daha evvel, Ukrayna kapalı servislerinin, TürkAkım boru sınırının Rusya’daki tesislerini havaya uçurmaya giriştiklerini lakin bu teşebbüsün önünü kestiklerini açıklamıştı.
Akkuyu nükleer güç santraline ait çalışmaların da planlanmış olduğu üzere devam ettiğini belirten Rusya Devlet Lideri, santralin bu planlar doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılı olacak 2023’te devreye gireceğini kaydetti.
Putin’den tahıl muahedesi için Erdoğan’a teşekkür
Bunun yanında Putin, Ukrayna’daki tahılın ülkeden çıkarılmasına ait İstanbul’da varılan muahedeye ilişkinse, bu muahede sayesinde Ukrayna limanlarından çıkarılan tahılın hâlâ çok küçük bir kısmının fakir ülkelere ulaştırıldığı eleştirisini yineledi. Putin buna rağmen, kelam konusu muahedeye varılması için ortaya koyduğu efor sebebiyle Erdoğan’a yine teşekkür etti.
‘Türkiye’yi dünyanın en büyük doğalgaz merkezi haline getirme amacını belirledik’
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde, Türkiye’de oluşturmayı isteyecekleri gaz merkezine ait şunları söyledi:
“Dün, Güç Bakanınız (Fatih Dönmez) ve Botaş’ın yöneticileri ile görüştükten sonra Gazprom ile anlaştık ve bunu herkesin önünde söyledim: Türkiye ve bizim öbür ülkelerdeki muhtemel alıcılarımızın isteği olursa, bir doğalgaz boru çizgisi sistemi daha inşa etme ve Türkiye topraklarında, üçüncü ülkelere, hepsinden evvel de, şayet bunu isterlerse, Avrupa ülkelerine satış için bir doğalgaz merkezi oluşturma mümkünlüğünü kıymetlendirebiliriz.”
Rusya Devlet Lideri, “Beraber oluşturabileceğimiz bu gaz merkezi, yalnızca bir tedarik alanı olarak değil, birebir anda bir fiyat belirleme alanı olarak da çalışabilir, çünkü fiyatlandırma çok önemli bir konu” dedi ve ekledi:
“Gaz fiyatları şu anda çok yüksek ve biz sizinle fiyatları, herhangi bir siyasi gölge olmadan, normal pazar fiyatları seviyesinde sakin bir biçimde regüle edebiliriz.”
Putin, Rus gazını Avrupa’ya taşıması için tasarlanmış Kuzey Akım boru hatlarının çalışmaz hâlde olmalarına atıfla, “Türkiye’nin, Avrupa için bile, gaz sevkiyatı için en güvenli rota olduğu ortaya çıktı” ifadelerini de kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise şöyle konuştu:
”Akkuyu çok önemli bir adım. Akkuyu’nun birinci türbininin önümüzdeki yılın ilk yarısında açılması dünyada farklı bir ses getirecektir. (Nükleer santral) Sinop’la ilgili bir adım atılabilirse bu tabii çok daha farklı bir çarpan etkisi yapacaktır. (Tahıl koridoru) Tahıl mutabakatını güçlendirerek sürdürmeliyiz.Türkiye ile Rusya’nın bu süreç içinde atacağı adımlar belli çevreleri rahatsız ederken öbür tarafta az gelişmiş ülkeleri de mutlu edecektir.”
