Feramuz Erdin yazdı
Muhalefetin AKP’nin 20 yıllık kesintisiz iktidarına son vermeye en çok yaklaştığı seçime artık saatler kaldı. Cumhur ve Millet ittifaklarının savlı çıkışlarına Cet İttifakı da eklendi. Muharrem İnce’nin sürpriz biçimde Cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesi ise tüm siyasi hesapları kökünden değiştirdi.
İşte bu kurallar altında girilen seçim ve sonrasında kamu güvenliğinin nasıl olacağı konusu en öncelikli soru haline geldi.
YABANCI ŞİRKETLER OLAYA NASIL BAKIYOR?
Özellikle batı basınında peş peşe yayınlanan manşetler dünya kamuoyunun dikkatini Türkiye’deki seçimlere çevirmesine neden oldu. Manşetlerde kullanılan “yılın seçimi”, “kader seçimi” üzere başlıklar, Erdoğan’ın birinci sefer kaybetmeye bu kadar yakın olduğu yorumları ile desteklenince, iç kamuoyundaki beklenti de haliyle daha da yükselmiş oldu.
Seçim sonuçlarının taraflarda memnuniyetsizlik yaratması halinde silahlı sokak çatışmalarının ve hatta bir iç savaşın yaşanması ihtimali vakit zaman birtakım siyasetçiler tarafından da lisana getirildi.
Bazı memleketler arası güvenlik ve risk idaresi firmalarının da emsal yorumlar ile ortaya çıkması bilhassa yabancı sermayeli şirketler ile ülkemizde çalışan yabancıları huzursuz etmiş oldu. Birçok şirket bu hafta içinde, ülkede genel bir silahlı çatışma yaşanması halinde kriz idaresi planlamalarını ve yabancı işçinin ülkeden tahliyesi senaryolarını bitirdi.
Şimdi sorumluluk makamındaki herkes uygulamayı başlatmak için dikkat kesilmiş halde pazar günü gelecek haberleri bekliyor!
OY VERME GÜNÜ
Seçim günü, kanun gereği özel yasaklar uygulanacağı için genel kolluk haricinde, ruhsatlı dahi olsa silah taşınması yasak olacak. Aşikâr bir mühlet boyunca alkol satışı yapılamayacak. Tıpkı biçimde propaganda yasağı uygulanacak.
Taraflar aslında kendilerinin kazanacağına kesin gözüyle baktığı için, sandık bölgelerinde oy verme müddetinde yaşanan gerginlikler çok değerli sonuçlar doğurmadan sonlanacaktır. Kolluk güçleri de buralarda misyon başında olacakları için münferit olanlar haricinde değerli bir olay yaşanması beklenmemelidir.
Asıl tansiyon, oy verme sürecinin bitmesinin akabinde sayıma geçilmesi ve sonrasındaki seçim süreçlerinin yürütülmesi esnasında yükselecektir. Oyuna sahip çıkma motivasyonu ortamı doğal olarak gerginleştirecektir.
Bir müddettir toplumsal medya üzerinden gerçekleştirilen ağır toplumsal hipnoz uygulamaları, birtakım insanlardaki sorgulama ve sağduyulu davranma yetisini neredeyse ellerinden almıştır!
O gece ve sonrasında yaşanması olası olaylar aşağıda sıralanmıştır. Yalnız burada şunu bilhassa belirtmek gerekiyor ki bu sayılanlar, yaşanabilecek olasılıkların hatırlatılmasını içermektedir. En makus senaryonun ne olabileceği hakkında bir fikir vermesi hedefi taşımaktadır.
SİLAHLI ÇATIŞMA
Seçimin birinci çeşitte bitmesi ve taraflardan birisinin çok az bir farkla kazanması durumunda kaybeden tarafta öfke, hayal kırıklığı ve itirazların yükseleceği bir gerçektir. Daha oyların sayımı esnasında ve devamında kesin olmayan resmi seçim sonuçları açıklandıktan sonra kimi arbedelerin, kanlı olayların ve hatta silahlı çatışmaların yaşanması olasıdır.
Böyle olayların meydana gelmesi halinde tansiyonun düşmesi maksadıyla seçim sonuçlarının açıklanmasının yavaşlatılması üzere bir seçeneğe başvurulması ihtimali vardır. Halktaki tansiyona nazaran irtibatın yavaşlatılması yahut büsbütün kesilmesi üzere seçenekler gündeme gelebilir. Lakin bu durumda da “oy hırsızlığı” savları ayyuka çıkması ve gerginliğin daha da artması kelam konusu olabilir.
Bu ihtimalin gerçekleşmesi durumunda kamu nizamını sağlamakla vazifeli olanlar açısından epeyce şiddetli bir süreç yaşanacaktır.
OHAL İLANI VE SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI
Olayların önü alınamayacak halde büyümesi ihtimali karşısında OHAL ilan edilmesi ve sokağa çıkma yasağı uygulanmasının getirilmesi beklenebilir. Seçim sonuçları katılaşmadığı ve misyon evre teslimi yapılmadığı için mevcut hükümetin bu türlü bir karar alması kanuna uygun olacaktır.
Eğer seçimi kaybettiği ortaya çıkan mevcut iktidar ise OHAL’in varlığı doğal olarak tartışma yaratacaktır.
Ancak AKP’nin sonuçları kabul etmeyerek iktidarı teslim etmeyeceğine dair ileri sürülen görüşler olsa da pratikte, daha evvel kaybettikleri Ankara, İstanbul üzere mahallî idareleri kesin sonuçlar açıklandıktan sonra devretmekte sorun yaşanmadığı görülmüştür. Genel seçimdeki bu türlü bir yenilgi ihtimali karşısında, bu tavırlarında bir değişiklik olacağını düşünmek için bir neden yok üzere görünüyor?
İÇ SAVAŞ VE AYAKLANMA
İç savaş, toplumun çok daha kapsamlı biçimde bölünmesi ve silahlı halde çatışmasıdır. Türkiye’de silahlı biçimde sokağa inebilecek marjinal kümelerin varlığı kestirim edilmektedir. Pusuda bekleyen kışkırtıcı kümelerin bu türlü bir çatışma ortamı için fırsat kolladığı ve hatta bazen fırsat yaratmaya çalıştığı gözlemlenebilmektedir.
Ancak Türkiye’deki toplumsal yapı ve irtibatın buna ne kadar müsaade edeceği açıkçası net değildir? Halkın feraseti bugüne kadar bu türlü bir şeye müsaade etmemiştir.
ASKERİ DARBE VE YABANCI GÜÇ MÜDAHALESİ
“Askerin olduğu her yerde darbe ihtimali mevcuttur” diye bir kelam vardır. O sebeple, seçimden sonra ortamın gerilmesi durumunda bir askeri darbe yaşanması da ihtimal dâhilindedir.
Ülkedeki kamu sisteminin büyük ölçüde bozulması halinde yetkililerin adabına nazaran davet etmesi halinde yabancı askerlerin ülkemize gelmesi mümkündür.
Ancak bu biçimdeki askeri ihtimallerin gündeme gelmesi açıkçası bugün prestijiyle çok zordur. Geçmişte yaşanan deneyimler halkta bu tarafta demokratik refleksler geliştirilmesine neden olmuştur.
SOSYAL MEDYA İLE SOKAK FARKLI DÜŞÜNÜYOR
Yukarıda sayılan ihtimaller dünyadaki rastgele bir ülkede gerginlik altında gerçekleşen seçimlerden sonra yaşanması beklenen olayları içermektedir.
Türkiye’de her ne kadar toplumsal medyada gergin bir ortam olsa da sokaktaki seçmenin o kadar da ajite olmadığı açıkça görülmektedir. Muhalefetin iktidara birinci kere bu kadar yakın hissetmesi bu seçimde bir farklılık yaratsa da herkes, rastgele bir yenilginin her iki taraf için de dünyanın sonu olmadığını bilmektedir. Seçimin kazananı olduğu kadar kaybedeninin de olacağı çoğunluk tarafından özümsenmiştir.
O yüzden de toplumsal medyadaki kutuplaşma, kışkırtma yahut hareketliliklerin sokakta taban bulması ihtimali hayli düşüktür.
Esasen istihbarat ve kolluk güçleri de bu cins yapılanmaları yakından takip etmektedir.
patronlardunyasi.com
Feramuz Erdin, Güvenlik ve Kriz İdaresi Danışmanı Eğitimi ve 30 yılı aşan kamu ve özel kesim deneyimi ile güvenlik ve kriz idaresi alanında ispatlanmış uzmanlık mesleğine sahiptir. Uzmanlık alanı ile ilgili bilimsel çalışmalar yapmakta ve kurumsal yapılar ile sivil toplum kuruluşlarına danışmanlık hizmeti vermektedir.
