Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı (TİKA) Lider Vekili Serkan Kayalar, bu yılın birinci 6 ayında yaklaşık 800 projeyi hayata geçirdiklerini, sıhhat, eğitim, tarım, hayvancılık ve meslek edindirme üzere farklı alanlarda gerçekleştirdikleri projelerle gereksinim sahiplerine ulaşmaya çaba ettiklerini belirtti.
Kayalar, TİKA’nın Orta Asya’dan Afrika’ya, Balkanlar’dan Latin Amerika’ya dünyanın dört bir yanında çeşitli alanlarda yürüttüğü çalışmalara ait değerlendirmelerde bulundu.
TİKA’nın 59 ülkede bulunan 61 ofisiyle yılda 170’den fazla ülkede çeşitli projeler gerçekleştirmek için çalışmalar yaptığını belirten Kayalar, Başkanlığın bünyesinde daha evvelki yıllarda olduğu üzere bu yıl da birinci 6 ayda hedeflenen proje sayısına ulaştıklarını söz etti.
Kayalar, “Bu yılın birinci 6 ayında yaklaşık 800 proje gerçekleştirdik. Sıhhat, eğitim, onarım, tarım, hayvancılık, altyapı ve meslek edindirme üzere alanlarda gerçekleştirdiğimiz projelerle, bayanlar, çocuklar ve dezavantajlı kümeler ile terör mağdurları başta olmak üzere muhtaçlık sahibi insanların ve toplumların yardımına koşmaya uğraş ediyoruz.” dedi.
TİKA’nın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sonrası yeni yapılanma kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlandığını anımsatan Kayalar, yeni sistemin sürat ve verimlilik odaklı mimarisinin yararlarının yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yurtdışında faaliyet gösteren kurumlara verdiği ehemmiyet ve dayanağın, TİKA’nın mevcut çalışmalarının da üstüne koyarak yeni projeler üretmesinde çok değerli katkısı olduğunu belirtti.
Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ve Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) yakın vakit evvel Kültür Turizm Bakan Yardımcılığına atanan Serdar Çam’ın sorumluluğunda eş güdüm halinde faaliyet göstermeye başladığını hatırlatan Kayalar, yeni periyotta kurumlar ortası iş birliğinin ve proje çeşitliliğin arttığını da vurguladı.
Kayalar, TİKA’nın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesinden sonra da sürat kesmeden projelerine devam ettiğini vurgulayarak, “Bu bir yıllık süreçte bin 500’ün üzerinde proje ve faaliyet gerçekleştirdik. Hastane ve sıhhat ocakları üzere yaklaşık 70 sıhhat tesisini donattık ya da onardık.” diye konuştu.
Öte yandan, yaklaşık 200 eğitim tesisinin de donanım ve tadilat süreçlerine takviye olduklarının altını çizen Kayalar, yeniden bu bağlamda 10 binin üzerinde şahsa çeşitli eğitimlerin verildiğini kaydetti.
Kayalar, TİKA’nın en fazla ehemmiyet verdiği faaliyetlerden biri olan onarım çalışmalarına da dayanak verdiğine işaret ederek, Başkanlığın, Osmanlı bakiyesi birçok yapıtı restore etmek için çalışmalar yaptığını söz etti. Kayalar, bu kapsamda bir sene içerisinde yaklaşık 20 tarihi yapıtın onarım faaliyetlerine başladıkları bilgisini paylaştı.
Ayrıca, Moğolistan’da Türk tarihi için eşsiz ehemmiyete sahip Bilge Tonyukuk Abidesi’nin bulunduğu alana Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayelerinde etraf düzenlemesi ve alana giden Bilge Tonyukuk Karayolu’nun üretimi dahil yıllar içerisinde birçok proje gerçekleştirdiklerini kaydeden Kayalar, alanda son yıllarda Türkiye’nin katkılarıyla yapılan hafriyatlarda değerli bulgulara ulaşıldığını söyledi.
Kayalar ayrıyeten, abidenin yerli ve yabancı turistlerce yılın her periyodunda ziyaret edilebilmesinin sağlanması ve bölgenin kültür turizmi potansiyelinin artırılması maksadıyla TİKA tarafından çağdaş standartlarda etraf düzenlemesi, mimarisi ve stant alanına sahip Bilge Tonyukuk Müzesi kompleksinin inşa edilmesinin planlandığını belirtti.
“TİKA ramazanda 400 binden fazla bireye Türkiye’nin elini uzattı”
Serkan Kayalar, TİKA’nın geçen ramazan ayında dünyanın farklı bölgelerinde çok sayıda aktiflik düzenlediğine değinerek, “TİKA olarak geçtiğimiz ramazan ayında 75 ülkede ramazan programı düzenledik. Bu ülkelerde bilhassa Müslümanlarla buluşmaya uğraş ettik. Ramazan programları sayesinde 400 binin üzerinde şahsa ülkemizin elini uzattık.” halinde konuştu.
Kayalar, TİKA’nın devam eden çok sayıda değerli projesi olduğuna işaret ederek, Filistin’de Kudüs Üniversitesi Kız Yurdu İnşası Projesi ve Kırgızistan’da yapılan bir hastanenin faaliyete hazır hale getirilmesi için çalışmaların devam ettiğini söyledi.
TİKA Azerbaycan’da birinci defa tarihi bir yapıtı restore edecek
TİKA’nın, Ürdün’deki Hicaz Demiryollarının Amman istasyonunun onarımına devam ettiğini ve burada bir müze açılması için çalışmalar yürüttüğünü belirten Kayalar, öte yandan Başkanlığın, Azerbaycan’da somut kültürel miras açısından değerli tarihi eser olan Merdekan kasabasındaki Büyük Merdekan Kalesi’nin onarımını da yapacağını söyledi.
Kayalar, kalenin içerisindeki Tuba Şah Mescidi’ni de restore edecekleri bilgisini paylaşarak, “TİKA’nın 1994’ten bu yana Azerbaycan’da ofisi bulunuyor ve bu bizim Azerbaycan’da gerçekleştireceğimiz birinci onarım faaliyetimiz olacak. İki ülke ortasında hem dostluk bağlarının pekiştirilmesi hem de somut kültürel mirasa katkı sağlaması açısından çok önemsediğimiz bir proje.” değerlendirmesinde bulundu.
TİKA Lider Vekili Kayalar, ayrıyeten Arnavutluk’un başşehri Tiran’da Osmanlı periyodundan kalma en değerli eserler ortasında yer alan Ethem Beyefendi Mescidi’nin onarım çalışmalarına devam ettiklerini bildirdi.
Bunun yanı sıra, ilerleyen günlerde “Tecrübe Paylaşım Programı” kapsamında 35 ülkeye 500 öğrenci göndereceklerini söyleyen Kayalar, bu öğrencilerin TİKA’nın yurt dışındaki projelerini yerinde tanıma ve bu projelerin bir kesimi olma fırsatı elde edeceğini lisana getirdi.
“Yaklaşık 30 ülkede 80’e yakın TİKA projesi açılışa hazır”
Balkanlar’daki en büyük onarım projelerinden Tarihi Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü ile Etiyopya’daki Kral Necaşi ve sahabelerin türbelerinin onarım çalışmalarını tamamladıklarını belirten Kayalar, ilerleyen devirde bu projeleri açılışa hazır olacağının altını çizdi.
Kayalar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2013’te gerçekleştirdiği Nijer ziyaretinde talimatını verdiği ve eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde inşası ile donanımı TİKA tarafından tamamlanan Nijer-Türkiye Dostluk Hastanesi ile buradaki bir okulun da açılışa hazır olduğu bilgisini paylaştı.
TİKA Lider Vekili Kayalar ayrıyeten, Sırbistan’ın kuzeydoğusundaki Veliko Gradiste yakınlarında bulunan yaklaşık bin yıllık Ram Kalesi’nin onarım çalışmalarının tamamlandığını ve açılışa hazır hale getirildiğini kaydetti.
Kayalar, “Yaklaşık 30 ülkede 80’e yakın TİKA projesinin onarımı tamamlandı ve açılışa hazır.” tabirini kullandı.
TİKA’nın Irak’taki onarım çalışmaları
Konuşmasında, TİKA’nın Irak’taki faaliyetlerine de değinen Kayalar, Başkanlığın, Irak makamlarıyla iş birliği yaparak birçok manevi mirası bünyesinde bulunduran Irak’ta çeşitli onarım çalışmaları yürüttüğünü lisana getirdi.
Kayalar, başşehir Bağdat’taki Pir Abdulkadir Geylani Külliyesi’nin çok büyük bir kompleks olduğunu ve TİKA’nın külliye içerisindeki hasarları gidermek için bir ekip çalışmalar yaptığını belirterek, ana giriş kapılarının yapılması, mihrap ve minberin yenilenmesi üzere çalışmalarla ilgili onarım faaliyetlerinin sürdüğünü kaydetti.
Külliye’nin onarım çalışmalarını yıl sonuna yanlışsız bitirmeyi hedeflediklerini kaydeden Kayalar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İnşallah Pir Abdulkadir Geylani Külliyesi’ndeki onarım çalışmalarını bu yılın sonuna hakikat bitirmeyi hedefliyoruz. Burada Geylani’nin torunları ve vakıf idaresinin bizlere gösterdiği ilgi ve yakın iş birliği de çok değerli. Külliyenin çok değerli yerlerini bize emanet ettiler. Bu da ülkemize gösterdikleri teveccühün bir işareti. Pir Abdulkadir Geylani Külliyesi’nin yanı sıra İmam-ı Azam Küllliyesi’nin de inşallah tadilatını ve onarımını gerçekleştireceğiz. Proje çizimleri sonlandırılmak üzere. Çizimler bittikten sonra proje takvimine nazaran İmam-ı Azam Külliyesi’nin onarım çalışmalarına da inşallah başlayacağız.”
Kayalar, yalnızca Bağdat’ta değil, Irak’ın birçok kentinde onarım projelerinin yanı sıra kalkınma yardımları kapsamında çeşitli faaliyetler yürüttüklerini lisana getirdi.
Öte yandan, Irak’ın Kerkük kentinde yanarak kullanılmaz hale gelen tarihi Kayseri Çarşısı’na ait onarım projelerinin süratli biçimde devam ettiğini belirten Kayalar, “İnşallah sonbaharın başında tarihi Kayseri Çarşısı’nı açacağız. Yalnızca onarım yapmakla kalmıyoruz, esnafın gereksinimini da karşılayacak halde dükkan düzenlemelerini de gerçekleştiriyoruz.” dedi.
“TİKA Bosna Hersek’te 24 yılda 900 proje hayata geçirdi”
Kayalar, TİKA’nın Bosna Hersek’teki faaliyetlerine ait değerlendirmelerde bulunarak, Başkanlığın, çok sayıda ortak tarihi ve kültürel mirasa konut sahipliği yapan Bosna Hersek’te 24 yılda yaklaşık 900 proje hayata geçirdiğini söz etti.
Başkent Saraybosna’daki tarihi Kovaçi Mezarlığı ile Mostar ve Bugojna’daki çeşitli mescitlerin onarımının halihazırda devam ettiğini söyleyen Kayalar, TİKA’nın bu ülkede onarım çalışmalarının yanı sıra istihdama katkı bağlamında insan kaynağı kapasitesinin güçlendirilmesine yönelik çok önemli çalışmalar da yaptığını vurguladı.
“TİKA Trablusşam’da irtibat ofisi açacak”
Kayalar, TİKA’nın yurt dışında yeni ofis açması konusuna ait, Türk dış siyasetini ve alandaki muhtaçlığı gözünde bulundurduklarına değinerek, “Önümüzdeki periyotta Lübnan’da bizim için, Osmanlı mirası için kıymetli olan Trablusşam kentinde irtibat ofisimizi faaliyete geçireceğiz.” sözünü kullandı.
Halihazırda buradaki ofisin kurulması çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu söyleyen Kayalar, atamaları yaparak ofisi faaliyete geçireceklerini kelamlarına ekledi.
Kaynak: AA
