Merkez bankası bildirisine göre, ihracatçılar döviz gelirlerini liraya çevirmeleri gereken oranı %25’ten %40’a çıkıyor. Değişiklik Pazartesi gününden itibaren geçerli olacaktır. Türkiye, Ocak ayında ihracatçıların döviz gelirlerinin %25’ini Merkez bankasında liraya çevirmesini zorunlu hale getirmişti.
Aynı zamanda; Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada, hükümetin turizm ve ihracatçılar için yıllık faiz oranı %9’a kadar düşen 150 milyar lira (10.3 milyar dolar) uzun vadeli kredi sağlayacağını söyledi. Buna göre; 50 milyar lira turizm sektörüne, 100 milyar lira da ihracatçılara ayrılacak.
TCMB altın hariç brüt döviz rezervleri… Kaynak: TCMB
İhracatçılara yönelik %40’lık FX çevrimi zorunluluğu konusunda; Önceki oran %25 zaten ihracatçı nezdinde oldukça yüksek olarak görülüyordu. Merkez bankası Başkanı Sn. Şahap Kavcıoğlu’nun TİM görüşmesi sonrasında ajanslara ilk taslağı düşen ve Pazartesi itibariyle tebliğde yürürlüğe gireceği açıklanan düzenlemede temel amaç Merkez bankası rezervlerini ihracatçıların döviz gelirleri üzerinden takviye etmek ve ihracatçıların döviz girdilerini liraya çevirmelerini sağlamaktır. Buradaki çekincemizi ihracatçıya Eximbank üzerinden ucuz finansman sağlanmazsa yüksek faizlerden kaynaklı kredi kullanımı sıkıntısı olarak belirtmiştik. Kredi faizlerinin %27-28 gibi oranlarda, gösterge tahvil faizinin %22-23’lerde seyrettiği bir ortamda, bankalar da %14 politika faizi üzerinden düşük oranda fonlanıyorken reel sektöre bu ucuz finansman olanakları çok yansımıyordu.
FX çevrim oranının %25’ten %40’a çıkması demek, döviz gelirlerinin neredeyse yarısını liraya çevirmek anlamına geliyor. Şubat sonunda savaşa giren, ekonomisi yaptırımlardan dolayı yara alan ve döviz rezervlerine erişemeyen Rusya, kendi ihracatçı şirketlerinin gelirlerinin %80’ini rubleye çevirme şartı getirmişti. Şirketlerin girdi alımı ve döviz borcu ödemesi nedeniyle de doğal döviz ihtiyacı var. Özellikle sanayi tarafındaki şirketleri zorlayıcı ve 2Ç22 hesap döneminde bilançolara yansıyacak etkisi olacaktır. Rezervleri artırıcı etkisi olacağından ise lira için olumlu.
Kredi paketinde ihracatçı ve üretici şirketlerin ucuz faizle fonlanması açısından yatırımın özendirilmesi amaçlanmaktadır. Bankalar %14 ile çok ucuz fonlanırken, bu düşük faiz %20’lerde seyreden kredi faizleri itibariyle reel sektöre çok yansıyamıyordu. Maliyeti %9’a kadar düşebilecek olan kredi faiz oranları, bu ucuz fonlamanın mali kesime değil, doğrudan üretimi yapacak olan kesime yapılmasını sağlayacaktır. Eğer bir düşük faiz ortamı yaratılmak isteniyorsa ve bunun yatırımı özendirmesi isteniyorsa ucuz fonlamadan da direkt olarak şirketlerin faydalanması gereklidir. Reel sektörün yatırım kaynağı yaratımı ve fonlaması, işletme sermayesi çevrimi ve bütçelendirmesi açısından olumlu.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
