Cumhuriyet’ten Jale Özgentürk, Kardemir’i yazdı. İşte o yazı:
Türk yurttaşına hesap vermek üzere bir zaruriliği olmayan Varlık Fonu’nun bu satın almayı neden yaptığını doğal ki öğrenemeyeceğiz.
Ancak biraz geçmişe dönersek bu satın almanın sıradan bir gelişme olmadığı açık. İki yıldır ısıtılan bir el koyma öyküsü diyebiliriz buna.
Önceki Kardemir’i hatırlatayım. Türkiye Cumhuriyeti’nin endüstrileşme atağının sembol fabrikalarından biri… 1938 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatı ile kuruluyor.
ATATÜRK’ÜN VİZYONU
Fabrikanın neden Karabük’te kurulduğu Atatürk’ün vizyonunun ne kadar geniş olduğunun da göstergesi. Fabrikanın güç kaynağı Zonguldak’taki taşkömüründen karşılanıyor. O yıllarda kurulan Maden Tetkik Arama Enstitüsü tarafından Sivas Divriği’nde keşfedilen hammaddesi ham demir cevheri ise Karabük’e demiryoluyla taşınabiliyor.
Bir kamu iktisadi teşebbüsü (KİT) olan Kardemir, yıllar içinde gerekli yatırımlar yapılmadığı için ziyan ediyor. 1980’lerde Turgut Özal’la başlayan özgür piyasa iktisadının rüzgârıyla kan kaybı büyüyor.
Dönemin başbakanı Tansu Çiller 1994 krizine karşı aldığı 5 Nisan kararları doğrultusunda ziyan eden KİT’leri kapatmaya karar veriyor. Fakat hem bölge halkının gayreti hem de iktidar ortağı Murat Karayalçın’ın takviyesiyle farklı bir modelle özelleştiriliyor.
Ve Kardemir, Avrupa’daki örnekleri üzere 1 TL’ye çalışanlara, yöre halkına satılıyor. 12 binden fazla ortaklı halka açık bir AŞ’ye dönüşüyor.
2010 yılında payların yüzde 51’ini toplayan iki aile Yolbulan ve Güleç ailesi, Kardemir’in idaresini ele geçiriyor. Çıkar çatışmasıyla yıllar içinde birbirine düşen iki aile nedeniyle Sermaye Piyasası Şurası (SPK) devreye giriyor.
İki ailenin hengamesini fırsat bilen hükümet ise SPK’nin başında meşhur Ali Fuat Taşkesenlioğlu varken 11 kişilik idare şurası üyelerinin 9’unu Ankara’dan belirliyor. Güç Bakan Yardımcısı Alpaslan Bayraktar da idare heyeti lideri oluyor.
Yönetim konseyinde eski Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk bile var. Bir yandan üstü kapalı kamulaştırılan öbür yandan “arpalık” üzere atamalarla yıpratılan şirketin paylarının satışı ise 2020 yılında gündeme geliyor.
TOSYALI YALANLAMIŞTI
Türkiye’nin en büyük çelik üreticisi ve birebir vakitte Türkiye Varlık Fonu İdare Konseyi Üyesi Tosyalı’nın çoğunluk payını alabilirse Kardemir’le ilgilendiği de o tarihte gündeme geliyor. Bir öteki tez ise Kardemir’in Varlık Fonu’na devredileceği tarafında.
Tosyalı o günlerde bu savlara ait hem Kardemir’le ilgilenmediğini söylüyor hem de “Ben Varlık Fonu’nun idare heyeti üyesiyim. Bu türlü bir şey asla gündeme gelmedi” açıklaması yapıyor.
Tosyalı, AKP iktidarının desteklediği iş insanlarının başında geliyor. İskenderun’da Türkiye’nin en büyük çelik üretim tesislerine sahip.
ÇÖKÜYOR MUSUNUZ?
Zonguldak bölgesi son periyotta Tosyalı’nın projelerinin toplandığı kent. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük ehemmiyet verdiği Filyos Limanı ve Sanayi Bölgesi’nin işletmeci şirketinin sahibi.
Doğalgaz keşfinin yapıldığı, savunma sanayi için projelerin yer aldığı bölgede, Tosyalı birebir vakitte büyük bir gübre fabrikası için arazi tahsisi almıştı.
Tosyalı’nın Katar paydaşlığı ile buluşması ise Ethem Sancak’tan alınan BMC’yi almasıyla gerçekleşiyor.
Kardemir’de hengameli aileleri mazeret ederek idare paylarını alan Türkiye Varlık Fonu’nun gayesi bilinmiyor. İdare konseyi üyesi Tosyalı’nın ise bu satın almadan kendi dalı açısından yararlanmaması mümkün değil.
Bu gelişmeleri uzaktan izleyen Karabüklü ne olup bittiğini bilmiyor. Soruları şöyle:
“Kardemir’e çöküyor musunuz? Kardemir’i iktidara yakın şirketlerden birine mi pas edeceksiniz?”
Piyasada ise öteki bir yorum daha yapılıyor… AKP’nin seçimlerini finanse edebilmesi için Katar tarafından verilen milyarlarca doların tahsilatı başladı mı?
