Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı oranı tarihi düşük düzeylere gerilediği açıklanırken, 2000’li yılların başından bu yana yüzde 50’lerin üzerinde yer alan yabancı oranı son yıllarda süratli bir düşüş trendine girerek yüzde 30 seviyesinin altına indi. Uzmanlar ise yabancı yatırımcının seçim sonuçlarını beklediğini vurguluyor.
Ekonomim’den Safa Gümüş’ün haberine nazaran, geçtiğimiz yılı enflasyonun tesiriyle yükselerek kapatan ve yatırımcısını sevindiren borsa, seçimler yaklaştıkça karmaşık bir görünüme büründü. Bilhassa seçim sonrası kurulacak yeni hükümetin uygulayacağı iktisat siyasetleri üzerine kestirimler yürütülürken, meçhul görünüm borsa üzerindeki kara bulutları daha da görünür kıldı. Döviz cephesinde ise seçim sonrası kurun istikametine ait varsayımlar hem milletlerarası yatırım bankalarından hem de yurtiçi aktörlerden gelmeye başladı. Yatırım karmaşasının bilmecelerini ve bu bilmecelere ilişkin kritik karşılıkları dalın profesyonelleri yanıtladı;
ÇOK BİLİNMEYENLİ DENKLEM
Hem yurtiçi hem yurt dışında çok bilinmeyenli bir denklem sürecine girdiğimizin altını çizen Alnus Yatırım Araştırma Yöneticisi Volkan Dükkancık, seçime kadar olan ve seçimden sonraki süreçte volatilitenin yüksek kalmasını beklediğini söyledi. Bilhassa yılın ikinci yarısından sonra borsaya yerli ve yabancı yatırımcının ilgisinin artacağının düşündüklerini ve portföylerin yüzde 50’sinin pay senetlerinde değerlendirilebileceğinin belirten Dükkancık “Hem dolar/TL’de yaşanabilecek dalgalanmadan hem de yurtdışında artan finansal çalkantıya karşı bir korunma olarak gram altın ve daha az riskli yatırım araçlarını tercih eden yatırımcılar açısından da Kur Muhafazalı Mevduat’ın (KKM) bir alternatif olarak kıymetlendirilebileceği kanısındayız.” dedi.
Seçim sonrası iktidar değişikliğinin değil de hükümetin izleyeceği iktisat siyasetlerinin istikamet belirleyeceğini, şayet global çapta kabul görmüş bir iktisat siyasetine geçiş olursa pay senedi piyasasının orta ve uzun vade için cazip görünümünü koruyacağını söyledi.
“Sadece KKM noktasında değil, ihracatçılar başta olmak üzere tüm ekonomik aktörler mevcut kur düzeylerinden rahatsız. Hatta resmi kur ile hür piyasadaki kur ortasında oluşan makas da bunun net bir halde göstergesi” sözlerini kullanarak seçim sonrası dolar/TL’nin istikametinin üst olacağını ve bunun seçim sonuçlarından bağımsız olarak gerçekleşenini tabir eden Dükkancık, seçim sonrası yabancı yatırımcının Türkiye’de alacağı durumlara dair de görüşlerini paylaştı.
Yabancı yatırımcının gözünün kulağının Türkiye üzerinde olduğunu, bunun da sıklığı artan yabancı kurum raporlarından anlaşılabildiğini söyledi. Seçim sonrası siyaset değişikliğinin gerçekleşmesi durumunda beklentilerini “Özellikle, kabul görmüş ekonomik siyasetlere bir dönüş olması durumunda çok ağır bir biçimde hem direkt yatırım hem de sermaye yatırımı yoluyla ülkeye önemli bir yabancı girişi olacağını düşünen kesimdeyim” biçiminde aktaran Dükkancık, yatırımcılar için en büyük risk olarak ise iktisat siyasetlerinde seçim sonrası “ısrarlı” olunmasını işaret etti.
BORSA ÜZERİNDE BASKI
Halka arzlara katılmak için yapılan bakiye düzenlemelerinin son günlerde borsa üzerinde baskı oluşturduğuna dikkat çeken İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, “Belirsizliklerin ağır bastığı, piyasaya taze para girişlerinin yerini para çıkışlarına bıraktığı, büyük ölçekte halka arzlara gelen taleplerin hisselerden çıkışa sebep olduğu bu devirde volatilitenin yüksek, hacimlerin düşük olmasını manalı karşılıyoruz” diyerek yatırımcıların seçime kadar temkinli hareket etmeleri gerektiğini söyledi. Seçim sonrasında ise belirsizliklerin ortadan kalkması ve yüksek enflasyon karşısına getiri arayışı içerisinde olanların tercihlerinde üst sıralarda olmasını bekledikleri borsa için üst taraflı trend beklediklerini belirtti.
Portföylerde dağılımın yüzde 40 pay senedi, yüzde 10 dolar, yüzde 10 KKM, yüzde 5 Euro, yüzde 5 tahvil-bono, yüzde 5 özel bölüm tahvili, yüzde 20 altın ve yüzde 5 TL mevduat biçiminde düzenlenmesinin gerçek olacağını düşündüklerini tabir eden Toros, seçim sonrası gerçekleşebileceklere dairde detaylı bir tablo paylaştı.
“Seçim sonucu ne olursa olsun, belirsizlik korkularının azalması ve ortodoks siyasetlere dönüş beklentisi ile yabancı yatırımcı ilgisinde bir düzgünleşme Borsa İstanbul’da hissedilecektir” tabirleriyle yabancı yatırımcının ilgisinin Türkiye’ye yönelebileceğini altını çizerken, yıl sonu enflasyon beklentilerinin ise yüzde 45-50 aralığında olduğunu söz etti.
NET NAKİT DURUMLARI ARTIRILMALI
Seçim yaklaştıkça belirsizliğin piyasalarda yankı bulmaya devam ettiğini söyleyen İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer, kısa vadeli yatırımcıya seçime yaklaştıkça net nakit konumlarını artırmaları tavsiyesinde bulundu. Seçim sonlanana kadar kredili, riskli süreçlerin sakıncalı olabileceğini altını da çizen Özer “Seçime bir ölçü nakitle girmek oluşabilecek fırsatları pahalandırmak açısından elverişli olabilir” dedi.
Seçim sonucu fark etmeksizin dolarda üst istikametli bir hareket beklediklerini, bu durumunda gram altında olumlu hareketlere yol açabileceğini söz eden Özer, seçim sonrası iktisat siyasetlerinde yaşanabilecek muhtemel bir değişimin yabancı yatırımcının Türkiye’ye olan ilgisini artırabileceğini söyledi.
“Piyasamız yabancı yatırımcının yatırım yapabileceği iskontoyu taşıyor. Benim beklentim seçim sonrasında yabancı yatırımcının gelmesi yönünde” kelamlarıyla beklentisini aktaran İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer, seçim sonrası en büyük riskleri ise “Ekonomi siyasetlerin değişim olmaksızın birebir halde sürmesi. Kurdaki hareket alanının tedbirler alınmadan ucu açık bırakılması. İktisat idaresinin Ortodoks siyasetlere geri dönmemesi. Daha yalın bir sözle piyasa dinamiklerinin piyasa şartlarına uyumlu bir hale getirilmemesi” kelamlarıyla tabir etti.
KUR SONUÇLARDAN BAĞIMSIZ ARTABİLİR
Kurun yükselmemesi için alınan tedbirlerin, döviz piyasasında bir güç birikimine yol açığını belirten Dinamik Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan, seçim sonrasında kurun sonuçlardan bağımsız olarak artabileceğine dikkat çekti. Seçim sonrası iktisat siyasetlerinin izleyeceği istikametin, çıkacak sonuçlara nazaran önemli yol ayrımlarına sebep olacağını ve bununda portföylerde bir dağılım yapmayı zorlaştırdığını söz etti. Bilhassa seçim atmosferinin gölgesinin bir müddet daha piyasaların üzerinde dolaşacağına dikkat çeken Erkan, 14 Mayıs seçimlerinin radardan çıkmasından kısa bir sonra belediye seçimlerinin de radara girmeye başlayacağını ve bununla birlikte geniş mali siyasetlerin genel/yerel seçim konjonktürüne ek olarak sarsıntı sonrası yapılaşma ve teşvik harcamaları çerçevesinde devam edeceğini söyledi.
Olası seçim sonuçları ışığında iktisat siyasetlerine dair değerlendirmelerde de bulunan Erkan, mevcut iktidarın değişmemesi durumda, büyüme odaklı iktisat siyasetlerinin düşük faiz eşliğinde sürdürülebileceğini, iktidarın değişmesi ve muhalefetin kazanması durumunda ise klasik siyaset araçlarına dönüşle birlikte faizinde enflasyonla uğraşta bir ana araç olarak tekrar sahneye çıkabileceğini belirtti.
Sözlerine “Baz tesirinden ötürü yıl ortasında yüzde 40’a yanaşacak bir enflasyon çerçevesinde yüzde 30’lara çıkarılacak bir siyaset faizi gerçek getiriyi müspete çevirmeyecek, fakat piyasalara odak noktasının enflasyon hedeflemesi olduğu iletisini verecek. Döviz muhtemelen birinci devirde, piyasa artık özgür bırakılacağından bir artış gösterecek, lakin ekonomik plan işler ve liraya güven/getiri katkısı sağlanırsa doruktan geri çekilerek bir dengelenme yaşayabilir. Payların durumu ise yabancının iktisada bakış açısı çerçevesinde şekillenebilir ve bilanço kıymetlerinden uzaklaşan düzgün şirketler ucuzluk konseptinde tekrar cazibe oluşturabilir.” tabirleriyle açıklık getiren Erkan, her halükârda ekonomik geçişin biraz sancılı olabileceğini belirtti.
TEMKİNLİ DAVRANIN TAVSİYESİ
Seçim öncesi ve sonrası devir için yatırımcılara temkinli olmalarını tavsiye eden Cet Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, yatırımcıların döviz-altın-mevduat ve pay senedi dağılımında altın ve mevduat üzere daha az riskli enstrümanların tartısını artırmayı tercih edebileceklerini söyleyerek “Örneğin varlığının yüzde 50’sini pay senedinde tutan bir yatırımcı, önümüzdeki 3-4 aylık periyotta bu yükünü kendi risk algısına nazaran yüzde 30-40’lara indirebilir ve bu pay portföyünde de bilhassa daha defansif paylara yatırım yaparak geçirebilirler.” tabirlerini kullandı.
Seçimin sonucu ve seçim sonrası verilecek iletilerin belirsizliğine dikkat çeken Demirtaş, piyasalar için en değerli şeyin seçim sonucunun ve sonrasında verilecek iletilerin net olması olduğunu söyledi. Bilhassa yabancı yatırımcının Türkiye’de piyasalara kuşkulu baktığı bir ortamda mali ve nakdî siyasetlere ait iletilerle itimat sağlanabilirse problemli geçecek 3-4 aydan sonraki periyot için piyasalarda bir toparlanma görülebileceğini söz etti. Bilhassa dünyada faizlerin yükseldiği bir devirde Türkiye’de faizlerin düşük tutulmuş olmasının iç talebi artırdığını ve cari dengeyi zorlamaya başladığına dikkat çeken Demirtaş, seçim sonrası yabancı yatırımcının Türkiye’ye olan ilgisini, verilen yatırımcı dostu bildirilerin ve net duruşun sağlayacağını söyledi.
Seçim sonrası 2023’ün kalanı için en büyük risk olarak siyasi ve jeopolitik riskleri işaret eden Cemal Demirtaş “Son 1 yılda büyümeden feragat edilmezken enflasyon ikinci plana itildi. Son 2 çeyrekte görüyoruz ki yüksek enflasyon ortamında ekonomimiz rekabetçiliği de azalmaya başladı. Hem yüksek enflasyon hem de iktisatta sert daralma önümüzdeki başka risk ögeleri olarak dikkat çekmektedir” sözlerini kullandı.
patronlardunyasi.com
