Hüseyin Boz isimli vatandaş 2016 yılında özel aracıyla Avrasya Tüneli’ni kullandı. Tüneli işleten şirket tam dört yıl sonra ceza gönderdi ve icraya verdi.
Vatandaş yasal müddeti içinde borca itiraz etti. İcra takibi durdu. Şirket itirazın haksız olduğunu ileri sürerek icranın devamına, asıl alacağın yüzde 20’sinden aşağı olmamak üzere belirlenecek icra inkar tazminatının da davalıdan tahsiline karar verilmesini istedi.
Vatandaş, 2016 yılından 10 Ocak 2020 tarihine kadar rastgele bir ihtar ve bildirim göndermeden yıllar sonra ceza gönderen, geçiş fiyatının misli katı cezayı kesen şirketin kasıtlı olarak şahsını ve öteki vatandaşları mağdur ederek haksız çıkar sağladığını savundu. Cezanın uygulanabilmesi için bildirim kaidesinin olduğunu vurgulayarak davanın reddini istedi.
MAHKEME DAVAYI KISMEN KABUL ETTİ
Mahkeme, geçiş fiyatının 138 TL olduğu şirketin 4 kat ceza uyguladığını belirterek, kanunda geçiş yapan araç sahibine bildirim yükümlülüğünden bahsedilmemiş ise de, yasal boşluk olduğunu kaydetti.
Borç için bildirim yükümlülüğü aranmamakta ise de borca bağlı temerrüte ait faiz vs talep edilmesi için ya açıkça öteki tarafın isteği yahut bildirim yükümlülüğünün olduğunu tespit eden mahkeme, kanundaki boşluk bildirim yapılmaksızın ceza uygulanabileceği manasında olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verdi.
Bu evrede devreye giren Adalet Bakanlığı, 8 Haziran 2022 tarihli yazısıyla, vatandaşın aracının özel kullanıma tahsisli özel araç olduğu ve fiyatlı yol kullanımının tüketici süreci mahiyetinde olacağı, bu nedenle uyuşmazlığın tahlilinde tüketici mahkemelerinin misyonlu olduğu gözetilip davanın dava koşulu yokluğu nedeniyle tarzdan reddinin gerektiğini bildirdi.
BAKANLIK: KANUN FAYDASINA BOZULSUN
Bakanlık yazısında durum böyleyken işin temeline girilerek karar verilmesi yanlışsız olmadığı üzere idari para cezası olarak öngörülen 4 katı cezanın tahsili için öncelikle vatandaşa geçiş fiyatının bildirisinin gerektiği kıymetlendirme ve kısa kararla gerekçeli karar ortasındaki çelişkiye yer verilmesinin de yordam ve yasaya alışılmamış bulunduğunu kaydederek kararın kanun faydasına bozulmasını talep etti.
TÜKETİCİ MAHKEMESİ GÖREVLİ
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
6502 sayılı kanunun uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılır. O halde mahkemece, tüketici mahkemelerinin vazifeli olduğundan bahisle misyonsuzluk kararı verilmesi gerekirken işin temeline girilerek yazılı halde bir karar verilmesi yordam ve yasaya karşıt olduğundan Adalet Bakanlığı’nın bu tarafa ait kanun faydasına temyiz talebinin kabülü gerekmiştir.
Daha evvel geçiş fiyatı ödemeden yapılan geçişlerde, geçiş fiyatıyla birlikte bu fiyatın 10 katı idari para cezası verilirken, 2018 yılında yapılan değişiklikle 4 katı ceza uygulanacağı düzenlenmiştir.
Düzenleme somut olay özelinde değerlendirildiğinde, vatandaşa 4 katı oranında para cezasının uygulanacağı, yargılama sırasında yürürlükte olan mevzuata nazaran de bildirim şartının yer almadığı anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece vatandaşın 4 katı fiyatında para cezası istikametinde sorumlu olduğu gözetilip sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, davanın kısmen kabulü istikametinde karar tesisi adap ve yasaya ters olduğundan bakanlığın temyiz talebinin kabulü gerekmiştir.
Somut olayda, mahkemece gerekçeli karar ve kısa karar ortasında çelişkili karar tesisi tarz ve yasaya ters olduğundan Adalet Bakanlığı’nın bu tarafa ait kanun faydasına bozma talebinin kabulü gerekir.
KARAR: OYBİRLİĞİYLE KANUN FAYDASINA BOZULMASINA…
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi yaptığı inceleme sonunda oy birliği ile şu karara imza attı:
Adalet Bakanlığı’nın kanun faydasına bozma talebinin kabulü ile kararın sonuca tesirli olmamak üzere kanun faydasına bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.
