Artan enflasyon ve konut fiyatları bilhassa “asgari fiyatlı, emekli ve öğrencilerin” İstanbul’da barınma oranlarını düşürüyor. İstanbul’un ilçelerinde bütçelerine uygun kiralık mesken bulma ihtimali, 3 öğrencinin KYK burslarıyla İstanbul’da kiralık daire bulma oranı yüzde 6.
Emekliler için bu oran İstanbul’da yüzde 13 olurken, taban ücretlinin mesken bulma oranı da yüzde 33’ün altında tespit edildi. Kelam konusu kümelerin tüm gelirlerini kiraya harcamaları baz alınarak hazırlanan rapor, İstanbul’un 39 ilçesinde gayrimenkul pazarına arz edilen 500 binden fazla emsal üzerinden hazırlandı. İncelemelere nazaran emekli, taban fiyatlı ve öğrencilerin İstanbul’da kiralık daire bulma ihtimalinin en yüksek olduğu ilçeler Arnavutköy ve Çatalca oldu.
Trafiği zorlayacak göç hareketliliği
NB İktisat’tan Leyla İlhan’ın haberine nazaran yükselen kiralar nedeniyle, dar gelir kümelerinin mecburî olarak kentin çeperlerine gittiği belirtilirken, merkezlerde işi olanların trafiği zorlayacak göç hareketliliği oluşturduğu da dikkat çeken tabir olarak yer aldı.
Tapusor.com’un en düşük emekli aylığı üzerinden İstanbul’da ilçe bazlı yaptığı incelemede, emeklilerin Beşiktaş’ta kiralık konut bulma oranı yüzde 3 iken, Kadıköy, Bakırköy, Adalar ilçelerinde bu oran yüzde 4, Sarıyer’de yüzde 5 ve Şişli’de yüzde 6’ya kadar düşüyor.
Emeklilerin bütçesine en uygun ilçeler ise yüzde 55’le Arnavutköy, yüzde 54’le Çatalca, yüzde 53’le Silivri’de ve yüzde 47 ile Sultanbeyli oldu. Emekli aylığıyla Türkiye genelinde konut kiralayabilecek vilayetler ortasında Tunceli, Hakkari, Bingöl, Kars ve Muş öne çıkarken, bu oran İstanbul’da yüzde 13’ü Antalya’da yüzde 18’i ve Muğla’da yüzde 21’i buluyor.
“Kentte 3 meskenden 2’si minimum fiyatın üstünde”
Gayrimenkul pazarı taban fiyat üzerinden tahlil edildiğinde ise İstanbul’da beyan edilen kiralık daire arzlarının yüzde 33’ü taban fiyatın altında olduğu tespit edildi.
Bir minimum fiyatlı maaşının tamamını kira sarfiyatına ayırması halinde Beşiktaş’ta kiralık mesken bulma oranı yüzde 9, Sarıyer’de yüzde 12, Kadıköy ve Bakırköy’de ise yüzde 15 oranında. Bu oran Çatalca’da yüzde 89, Arnavutköy ve Silivri ilçelerinde yüzde 87’ye kadar yükseliyor. İstanbul genelinde mesken bulma oranları zorlaşırken, Beşiktaş’ın Dikilitaş mahallesinde taban fiyatın altında binde 21 gayrimenkul arzı bulunurken, bu sayı Türkali mahallesinde binde 17, Gayrettepe’de binde 8, Mecidiye ve Muradiye mahallelerinde binde 4’e düştü.
Türkiye genelinde ise taban fiyatın tamamı ile kiralık daire bulunabilecek vilayetlerin başında Siirt, Bingöl, Ağrı, Muş ve Kars geliyor. Antalya’da gayrimenkul piyasasına arz edilen kiralık dairelerin yüzde 37’si minimum fiyatla karşılanabiliyorken bu sayı İstanbul’da yüzde 38 ve Muğla’da yüzde 43 oranına yükseliyor.
Öğrencilerin İstanbul’da işi zor
İstanbul’da yaşayan öğrenciler için barınma sorunu çok daha önemli bir biçimde kendisini gösteriyor. Yurt bulamayarak arkadaşlarıyla birlikte mesken kiralamak isteyen 3 öğrenci aldıkları KYK burslarının tamamını kira masrafı olarak harcadığı takdirde İstanbul genelinde bütçelerine uygun kiralık daire bulma oranı yalnızca yüzde 6 olarak hesaplanıyor.
Bu oran Çatalca’da yüzde 40, Arnavutköy’de yüzde 36, Sultanbeyli’nde yüzde 32’ye çıkarken Beşiktaş – Bakırköy ve Sarıyer’de yüzde 2’ye düşüyor. Kadıköy – Beylikdüzü – Başakşehir’de yüzde 3’e, Şişli’de yüzde 4’e ve Zeytinburnu – Beyoğlu’nda yüzde 6’ya geriliyor. Türkiye geneline bakıldığında 3 öğrenci tüm KYK bursunu kiraya ayırdığı takdirde Hakkâri ve Tunceli’de barınma gereksinimlerini karşılayabiliyorken bu oran İstanbul’da yüzde 7, Antalya’da yüzde 11 ve Muğla’da yüzde 23 olarak değerlendirilmekte.
Kamu misafirhaneleri barınak haline gelebilir
Raporda konuta talep artarken, erişebilirliğin azaldığı mevcut durumda, konuta erişebilirlik sağlanamadığı taktirde, kamu misafirhanelerinin barınak olarak kaçınılmaz hale geleceği de belirtildi. Ayrıyeten istikrarın bozulmasına bağlı olarak düşük gelir gurubu dışlanması halinde parası olanın da hizmet alamaz hale geleceği kaydedildi.
