Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından bugün açıklanan ödemeler istikrarı datalarına nazaran, kaynağı meçhul para girişlerini gösteren net kusur ve noksan kalemi ağustosta 3,96 milyar dolar oldu. Bu sayı Ocak-Ağustos periyodunda 28,31 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz yılın birinci 8 ayında bu sayı 13,5 milyar dolar olmuştu.
Ülkeye kaynağı meçhul para girişi 2022’nin birinci 6 ayında17,5 milyar dolarla rekor kırmıştı. Böylelikle kaynağı meçhul para rekor düzeyin üstündeki seyrini sürdürdü.
NET KUSUR VE NOKSAN KALEMİ NEDİR?
Mahfi Eğilmez’in tarifine nazaran, Bir ülkenin dış dünya ile ekonomik bağlantılarını gösteren ödemeler istikrarına ait bilgilerin derlenmesinde ortaya çıkan yanlışlar ve eksikliklerin ödemeler istikrarı tablosunda gösterildiği kaleme net kusur ve noksan ismi veriliyor
TCMB metinlerinde ‘net kusur noksan’ kalemi içinse “Verilerin değişik kaynaklardan elde edilmesi, değerleme, ölçme ve kayıt vakti farklılıkları yaratmakta; sonuç prestijiyle oluşan farklar Net Kusur ve Noksan (NHN) kalemine ‘kalıntı’ formunda yansımaktadır. Bu kalem, finans hesabından, cari süreçler hesabı ve sermaye hesabının çıkarılmasıyla elde edilmektedir” tabirleri yer alıyor.
Ödemeler istikrarı istatistikleri ve münasebetiyle net kusur ve noksan kalemi de, hem süreksiz nitelikteki bilgilerin vakit içinde katılaşması hem de yeni bir kaynaktan data derlenmeye başlanması nedeniyle geriye dönük olarak güncelleniyor.
İthalat ve ihracattaki gümrük ve banka kayıtlarındaki farklılıkların yanı sıra turizm gelir ve masraflarının izlenebilmesi için yürütülen anket çalışmaları sonucunda hesaplanan gelir yahut sarfiyat, bankaların döviz varlıklarına artış yahut azalış olarak yansımamışsa, ortadaki fark ‘net yanılgı noksan’ kalemine yansıtılıyor.
Yastık altında saklanan para ve bedelli metallerin sisteme giriş ve çıkışları da kaynağı meçhul giriş ve çıkışlar olarak kayda geçiyor.
NET YANILGI VE NOKSAN KALEMİ NEDEN ARTIYOR?
Sermaye girişlerinin zayıfladığı, TL’de paha kayıplarının yaşandığı, vergi ve varlık barışı olduğu periyotlarda yerleşiklerin yurtdışı mevduat kaynaklı sermaye hareketlerinin artması da net yanılgı ve noksan kaleminde sayıları artırıyor.
Türkiye’de yerleşik şahısların yurtdışı mevduat bilgilerinin kapsanmasındaki eksiklikler ve Türk sahipli yabancı bayraklı gemiler ve navlun dataları de net kusur ve noksan kaleminde tesirli oluyor.
